O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Seyalkani ekish me’yoriga sozlash 
agregatni dalaga 
chiqarishdan oldin bajariladi. Seyalka g‘ildiraklari yerdan ko‘tarib 
qo‘yiladi. Qutiga urug‘ solinib, ekkichlar tagiga brezent 
to‘shaladi. G‘ildirakdagi harakat uzatish nisbati va g‘altakning 
ishchi uzunligini bir gektarga urug‘ ekishning belgilangan 
me’yoriga qarab jadval bo‘yicha o‘rnatiladi. G‘altakning ishchi 

---

111 
uzunligini maksimal, harakat uzatish nisbati minimal bo‘lgani 
tavsiya qilinadi, chunki bu holda urug‘lar kamroq shikastlanadi. 
G‘ildirakning aylanish tezligi seyalkani ishchi tezligiga moslab, 
n marta aylantiriladi. Brezentga to‘kilgan urug‘ massasi M
a
aniqlanadi. 
Keyin g‘ildiragi n marta aylantirilganida seyalka miqdorlagich 
ekishi kutilayotgan urug‘ miqdori M
h
hisoblanadi: 
M
h
= 

DnB
i
Q/10
4
b 
Bu yerda, D – seyalka g‘ildiragining diametri, m; n – 
g‘ildirakni aylanish soni; B
i
– seyalkaning ishchi qamrov kengligi, 
m; Q – bir gektar yerga agronom tayinlagan urug‘ miqdori, kg/ga; 
s – seyalka g‘ildiragining sirpanish koeffitsiyenti (s = 0,90–0,95). 
M
a
va M
h
miqdori o‘zaro solishtiriladi. Agar 100(M
a
– M
h
) / 
M
h

±3% bo‘lsa, sozlanish tugatiladi. Aks holda seyalka yana 
takroran sozlanadi. 
Dalada urug‘ ekish me’yorini tekshirish. 
Bunkerning 1/3 
qismi urug‘ bilan to‘ldirilib, tekislanadi va uning sathi devorda 
bo‘r bilan belgilanadi. 
Uning ustiga qo‘shimcha 
M kg
urug‘ solinadi va shu miq-
dordagi urug‘ ekilishi lozim bo‘lgan yo‘l 
l
hisoblab (agregat 
qamrov kengligi B
i
ma’lum) chiqiladi: 
l =
10
4
M/QB
t
 
Agregat 
l
yo‘l bosib o‘tgandan keyin to‘xtatiladi, devordagi 
belgiga nisbatan urug‘ sathi qanday o‘zgarganligi aniqlanadi va 
tegishli chora ko‘riladi.