O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

 
Omochtishsimon ekkich, 
asosan, don seyalkalarida ishlatiladi 
(41-a rasm).
Bunday ekkich yaxshi yumshatilgan, mayin tuproqli, 
o‘simlik qoldiqlari bo‘lmagan yerlarda qo‘llaniladi. U tumshuq 1, 
tarnov 2 va xomut 3 lardan iborat. Omochtishsimon ekkich 
qurg‘oqchil mintaqlarda foydalanilmagani ma’qul. Chunki u 
Urug‘lar bexato unib chiqishi uchun ularni optimal 
chuqurlikka ekib, mayin tuproq bilan ko‘mish kerak.

---

100 
tuproqning nam bo‘lgan pastki qatlamini yer yuzasiga chiqarib 
tashlaydi. O‘simlik qoldiqlari unga ilinib, to‘planib qolishi mum-
kin. Ekkichning tuproqqa botish chuqurligini (4–7 
sm)
xomut 3 ga 
osilib qo‘yiladigan yuk miqdorini o‘zgartirish bilan sozlanadi.
 
41-rasm. Ekkichlar:
 
a–omochtishsimon; b–yorgichsimon; d–sirpang‘ichli; e–o‘q-yoy tumshuqli; 
f– diskli. 1–tumshuq; 2–tarnov; 3–xomut; 4–ko‘krak; 5–o‘q-yoysimon tish; 
6–disk; 7–jag‘lar; 8–pichoq; 9–chuqurlargich; 10–sirpang‘ich. 
 
Yorgichsimon ekkich 
zig‘ir, pichanbop o‘simliklarning 
urug‘ini ekishda ishlatiladi 
(41-b rasm).
U o‘simlik qoldiqlarini 
pastga bosib o‘tadi, tiqilib qolmaydi. Ayrim kesakchalarni 
maydalaydi, ammo yirik kesaklarni uchratsa, ularning ustiga 
(siljib chiqib) urug‘ni ekish chuqurligini kamaytirishi mumkin. 
Shu sababli bunday ekkichli seyalka ishlatishga mo‘ljallangan 
daladagi tuproq o‘ta mayin holatga keltirilgan bo‘lishi kerak. 
Yorgichsimon 
ekkich 
o‘tkirlangan 
qirrali 
tumshuq 
1, 
kengaytirilgan tarnov 2 va xomut 3 dan iborat. U tuproqni 
yuqoridan pastga bosib, ariqcha tubini zichlaydi. Zichlangan 
1 
2 
3 
1 
a 
2 
3 
9 
8 
7 
10 
d 
2 
4 
5 
e 
6 
2 
f 
b 

A 

---

101 
yerdagi kapillarlik tiklanib, tuproqning chuqur qatlamidagi namlik 
ko‘tariladi va urug‘ning unib chiqishini tezlashtiradi. Shuning 
uchun yorgichsimon ekkichlarni qurg‘ochilik mintaqalarida 
ishlatish maqsadga muvofiqdir. Ekkichning tuproqqa botishi (1–6 
sm)
xomut 3 ga ilintiriladigan yuk (zanjir) miqdorini o‘zgartirish 
hisobiga sozlanadi.