O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-xunar ta’lim markazi

3.5. Tandalash jarayonining texnologik omillari
1.  Tandalash tezligi (tolaning naviga va tandaning sifatiga qarab 
olinadi).
2.  Iplarning tarangligi (taranglovchi moslama yordamida 
ta’minlanadi).
3.  O‘rama zichligi (iplarning turiga va chiziqli zichligiga 
bog‘liq).
4.  Tandalash g‘altagidagi iplarning muvofiq uzunligi.
5.  Iplarninng uzilishlari soni.
Quyida guruhlab va piltalab tandalash usullarining qiyosiy 
tahlili keltirilgan (3.2-jadval).
3.2-jadval
Guruhlab va piltalab tandalash usullarining  
qiyosiy tahlili
Guruhlab tandalash
Piltalab tandalash
Katta hajmda to‘qimalar ishlab 
chiqarishda va kam rangli (rang 
rapporti kichik) tanda tayyorlashda 
ishlatiladi.
Kichik hajmda to‘qimalar ishlab 
chiqarishda va ko‘p rangli (rang 
rapporti katta) tanda tayyorlashda 
ishlatiladi. 
Rangli iplar miqdori 15 % gacha 
bo‘lgan tanda tayyorlashda 
qo‘llaniladi. 
Rangli iplari miqdori ko‘p bo‘lgan 
tanda tayyorlashda qo‘llaniladi. 

---

63
Jarayon unumdorligi yuqori.
Jarayon unumdorligi past.
Katta hajmda iplar talab etiladi.
Katta hajmda iplar talb etilmaydi.
Yakka ip tandalanadi.
Eshilgan ip tandalanadi.
Bir bosqichli jarayon.
Ikki bosqichli jarayon.
Katta sig‘imli rom talab etiladi.
Katta sig‘imli rom talab etilmaydi.
Nisbatan arzon.
Nisbatan qimmat.
Paxta, zig‘ir, kamvol va qayta 
taralgan jun iplarini tandalashda 
keng qo‘llaniladi.
Paxta, ipak va sintetik iplarni 
tandalashda qo‘llaniladi.
Tandalash tezligi yuqori.
Tandalash tezligi past.
Yakka ip tarangligining me’yorligi 
yuqori.
Yakka ip tarangligining me’yorligi 
yuqori emas.
Ko‘p qo‘llaniladi.
Kam qo‘llaniladi.
To‘quv g‘altagi ohorlashdan keyin 
shakllanadi.
To‘quv g‘altagi tandalashdan keyin 
shakllanadi.
Guruhlab tandalash ishlab 
chiqarishda keng qo‘llaniladi.
Piltalab tandalash ishlab 
chiqarishda keng qo‘llanilmaydi.