О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

III bob bо‘yicha xulosa 
 
Ishning  uchinchi  bobida  amalga  oshirilgan  dissertatsiya  mavzusiga 
maqsad  va  vazifalaridan  kelib  chiqib  tadqiqot  metodikasi  va  uning  tashkil 
etilishi, maxsus maktabning sinf rahbarlari aqli zaif о‘quvchilarning va ularning 
ota-onalari  bilan  о‘tkazilgan  kuzatuvchi  tajriba-sinov  natijalari  batavsil  yoritib 
berildi.  Aqli  zaif  о‘quvchilarning  ota-onalarini  bola  tarbiyasiga  tayyorlash 
zamirida yordamga muhtoj bolalardagi nuqsonlarni bartaraf etish, korreksiyalash 
va  rivojlantirish  ishlari  samaradorligini  oshirish  maqsadi  yotadiki,  bunda  sinf 
rahbarlari  bilan  ota-onalar  hamkorlikda  ishlari,  aqli  zaif  о‘quvchilar  о‘rtasida 
anketa  sо‘rovnomalar  asosida  о‘tkazildi.  Sinf  jamoasi  bilan  olib  boradigan 
tarbiyaviy,  sinf  rahbari  va  ota-onalar  bilan  hamkorlik  ishlari  tahlil  qilindi.  Sinf 
rahbarining  hozirgi  kunda  olib  borayotgan  ish  faoliyatlari  aqli  zaif  о‘quvchilar 
shaxsini  shakllantirishda,  ularni  ijtimoyi  hayotga  tayyorlashda  sinf  rahbarining 
о‘rni  va  roli  va  vazifasi,  ish  tizimi  takomillashtirildi.  Sinf  rahbari  faoliyati 
mazmuni  olib  borilgan  tajriba-sinov  natijalari  korreksion  ta’sir  etayotganligini 
aniqlashga harakat qilindi. Bola xoh u sog‘lom bо‘lsin, xoh nogiron bо‘lsin, uni 
о‘stirish,  tarbiyalash  vazifasi  avvalam  bor  ota-ona  zimmasiga  yuklatiladi. 
Shunday  ekan,  ota-onalar  bu  vazifani  sifatli  va  sidqidildan  bajarishlari  uchun 
pedagogik bilimlarga muhtojdirlar. Shu boisdan ham sinf rahbarining ish tizimi 
sirasiga ota-onalar bilan ishlash usullari ham kiradi. Ta’kidlab о‘tilgan talablarga 
tayangan  holda  maxsus  maktabda  о‘quvchilarini  tarbiyalash  va  ularni  ijtimoiy 
hayotga  tayyorlash,  moslashtirish  maxsus  bilim,  tayyorgarlik  va  nogiron  bola 
xususiyatlarini bilgan holda yondoshishni talab etadi. Aqli zaif о‘quvchilarning 
tarbiyalash  ularni  jamiyatimizning  sog‘lom  kishilari  qatorida  faol  ishtirok 
etuvchi shaxs sifatida tayyorlash ota-onalarning asosiy vazifalardan biridir. 
 Biz shu masalaga oid tajriba sinov ishlari olib bordik va uning natijalarini 
tahlil  qildik.  Olingan  natijalar  asosida  maxsus  maktab  sinf  rahbarlari  uchun 
metodik tavsiyalar ishlab chiqdik. 
Shunday  ekan,  ota-onalar  va  sinf  rahbarlari  bu  vazifani  sifatli  va 

---

102 
 
sidqidildan  bajarishlari  uchun  pedagogik  bilimlari  yetarli  bо‘lishi  kerak. 
Ta’kidlab  о‘tilgan  talablarga  tayangan  holda  aqli  zaif  bolalarni  tarbiyalash  va 
ularni  ijtimoiy  hayotga  tayyorlash,  moslashtirish  maxsus  bilim,  tayyorgarlik  va 
aqli  zaif  bola  xususiyatlarini  bilgan  holda  yondoshishni  talab  etadi.  Aqli  zaif 
о‘quvchilarni  maktabda  ,sinfda,  darsda,  jamoat  ishlarida  faol  ishtirok  etuvchi 
shaxs sifatida tayyorlashda sinf rahbarining о‘rni kattadir.