O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti «Tasdiqlandi»

Metodni qo‘llashga qo‘yiladigan talablar - SWOT –universal tahlil metodini umumta’lim maktablarida qo‘llash uchun pedagoglar ham, o‘quvchilar ham ma’lum bir tayyorgarlikdan o‘tgan bo‘lishi, ya’ni bu metodning maqsadi, qo‘llanilish holatlari haqida to‘liq tasavvurga yega bo‘lishi lozim. Bunda o‘rganilayotgan ob’ekt yoki masalaga taalluqli bo‘lgan ichki va tashqi faktorlarni ajratish, ijobiy va salbiy omillarni ajrata olish malakalari shakllangan bo‘lishi talab yetiladi. Shuningdek, tahlilini o‘tkazish jarayonida ijtimoiy, siyosiy, madaniy muhitdagi o‘zgarishlarni hisobga olish talab yetiladi.

“Xulosalash” (Rezyume, Veer) metodi

Metodning maqsadi: Bu metod murakkab, ko‘p tarmoqli, mumkin qadar, muammoli xarakteridagi mavzularni o‘rganishga qaratilgan. Metodning mohiyati shundan iboratki, bunda mavzuning turli tarmoqlari bo‘yicha bir xil axborot beriladi va ayni paytda, ularning har biri alohida aspektlarda muhokama yetiladi. Masalan, muammo ijobiy va salbiy tomonlari, afzallik, fazilat va kamchiliklari, foyda va zararlari bo‘yicha o‘rganiladi. Bu interfaol metod tanqidiy, tahliliy, aniq mantiqiy fikrlashni muvaffaqiyatli rivojlantirishga hamda tinglovchilarning mustaqil g‘oyalari, fikrlarini yozma va og‘zaki shaklda tizimli bayon yetish, himoya qilishga imkoniyat yaratadi. “Xulosalash” metodidan ma’ruza mashg‘ulotlarida individual va juftliklardagi ish shaklida, amaliy va seminar mashg‘ulotlarida kichik guruhlardagi ish shaklida mavzu yuzasidan bilimlarni mustahkamlash, tahlil qilish va taqqoslash maqsadida foydalanish mumkin.


Metodni amalga oshirish tartibi:

• 
  pedagog ishtirokchilarni 5-6 kishidan iborat kichik guruhlarga ajratadi;
  

• 
  dars maqsadi, shartlari va tartibi bilan ishtirokchilarni tanishtirgach, har bir guruhga umumiy muammoni tahlil qilinishi zarur bo‘lgan qismlari tushirilgan tarqatma materiallarni tarqatadi;
  

• 
  har bir guruh o‘ziga berilgan muammoni atroflicha tahlil qilib, o‘z mulohazalarini tavsiya yetilayotgan sxema bo‘yicha tarqatmaga yozma bayon qiladi;
  

• 
  navbatdagi bosqichda barcha guruhlar o‘z taqdimotlarini o‘tkazadilar. Shundan so‘ng, pedagog tomonidan tahlillar umumlashtiriladi, zaruriy axborotlar bilan to‘ldiriladi va mavzu yakunlanadi.