O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Nizomiy nomidagi Toshkent Davlat Pedagogika Universiteti Boshlang’ich ta’lim fakulteti Boshlang’ich ta’lim yo’nalishi kurs ishi mavzu

O’quvchilarning bilish qobiliyatini bashqarishda o’qituvchining raxbarlik mahorati. Dars jarayonida o’quvchilarning bilish faoliyatini ustirish va unga raxbarlik qilish mahorati juda ko’p holatlarga bog’liqdir. Ana shu holatlardan biri o’qituvchining o’zi o’qitadigan fanini o’quvchilar uchun qiziqarli kilib tashkil qilishidir. Yoki mutaxassislarning ta‘kidlashicha, o’quvchilarning psixikasi ( dikkatiga, xayoliga, tasavvur, tafakko’r va bashqa funktsiyalariga ) ijobiy ta‘sir qilishdir.
O’quvchining o’qitish va tarbiyalash jarayonida uning bilish faoliyatiga kuchli ta‘sir etish uchun yoshini, psixik holatini va qiziqishini xisobga olish zarurligi haqida psihologlar kayta – kayta ta‘kidlaydilar. Shuning uchun o’qituvchi qanday yul bilan, kaysi usul va o’zining kaysi mahorati bilan bulmasin o’quvchini o’quv materialiga qiziqtira olishi zarur. O’qituvchining oldiga doimo qanday kilib o’quvchining fikrini ijobiy tomonga yunaltirish mumkin, degan savol turadi. Buning uchun o’quv tarbiya jarayonining ayrim koidalariga rioya qilish kerak bo’ladi:

1. 
   O’quvchilarda bilish, qiziqish, akliy mexnat jarayonini tashkil qilishga qiziqtirish, bunday tashkil qilingan darsda o’quvchi aktiv katnashib, yangi bilimlarni o’zi kidirishga harakat kilsin va dars problemali jarayonga aylansin;
   
2. 
   Hamisha bir xillik bilan tashkil qilingan akliy mexnat o’quvchilarni tez charchatadi, shuning uchun uni turli – tuman, har xil tashkil qilish maksadga muvofikdir;
   
3. 
   Ukib turilgan va o’rganilib chiqilishi zarur bo’lgan fan va uning bulimlarini o’quvchilarga qiziqarli qilish va uni tushunishi uchun usha fanning kerakligi va kaerda ishlatilishini o’quvchi tushunib ukishi kerak;
   
4. 
   O’quvchilarga tushunarli bo’lishi uchun yangi o’quv materiali ko’proq va utilgan o’quv materiali bilan boglab o’rganish yaxshi natija beradi. Utilgan o’quv materialiga yangi materialni boglab o’rganish o’quvchilarni yangi materialga qiziqishini oshiradi.
   
5. 
   Unchalik qiyin va qiziq bulmagan o’quv materiali o’quvchi uchun qiziqarli bulmaydi. Shuning uchun o’quv materiali o’quvchining qiziqishi va yoshiga mos bo’lishi zarur.
   
6. 
   O’quvchining ishini kanchalik tez tekshirib turilsa, u yana ham ko’proq qiziqib ishlayveradi.
   
7. 
   O’qituvchining o’quv materialini anik va emotsional bayon qilishi o’quvchilarga o’quv materialini o’zlashtirishga qiziqtiradi.