O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zoologiya va anatomiya kafedrasi

5.  Ko‟pshoxlilar  (Polycladida)  turkumi.  Ancha  yirik  (15  sm  gacha),  bargsimon 
chuvalchanglar.  Dengizlarda  hayot  kechiradi.  Korall  riflarida  tarqalgan  kupshoxlilar  ay-niqsa, 
chiroyli  rangda  bo‘  ladi.  Ko‘p  shoxlilar  bir  qancha  sodda  tuzilish  belgilariga  ega.Ularning 
sariqdoni, ba‘zan jinsiy yo‘li bo‘lmaydi. 
Kiprikli  chuvalchanglarning  kelib  chiqishi  bilateral  simmetriyaning  paydo  bo‘  lishi 
bilan  bevosita  bog‘liq.  Uzoq  vaqt  davomida  tan  olingan  Lang  nazariyasiga  ko‘ra  kiprikli 
chuvalchanglar taroqlilardan kelib chiqqan. Ko‘p ichakli chuvalchanglar ichagining tuzilishi va 
kipriklarining  rivojlanganligi  taroqlilarga  o‘  xshashligiga  asoslangan.  A.  O.  Kovalevskiy 
tomonidan seloplanani kashf etishi Lange fikricha, bu nazariyaning to‘g‘riligini isbotlaydi. 
Graff  taklif  qilgan,  keyinroq  rus  olimi  V.  N.  Beklemishev  rivojlantirgan  nazariyaga 
ko‘ra  tuban  ichaksiz  kipriklilar  bo‘shliqichlilarning  eng  qadimgi    sodda  tuzilgan  ajdodlaridan 
kelib chiqqan. Ichaksiz kipriklilarni bo‘shliqichlilarning planula lichinkasiga o‘xshashligi buni 
isbotlaydi.