O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zoologiya va anatomiya kafedrasi

Bo‟shliqichlilar  filogeniyasi.  Bo‘shliqichlilar  orasida  gidrazoylar  eng  tuban  tuzilgan 
hayvonlar  hisoblanadi.  Ularning  tanasi  ikki  qavatli  qop  yoki  siindga  o‘xshash;  ektodermal 
halqumi  va  tana  bushligi  to‘sig‘i  rivojlanmagan.  Gidrozoylar  orasida  dengiz  gidroidlari  eng 
qadimgi hayvonlar. Gidrozoylarning meduza davri keyinroq paydo bo‘lgan. Chunki meduza po-
lipga nisbatan ancha murakkab tuzilgan. Meduza davri o‘troq yashovchi poliplarning tarqalishini 
osonlashtiradi. Hozirgi ayrim bo‘shliqichlilar ikkilamchi marta meduza davrini yo‘qotgan. 

---

Gidrozoylar  orasida  sifonoforalar  keyinroq  paydo  bo‘lgan.  Ular  tanasidagi  individlar 
ixtisoslashib, polimorf koloniyani hosil qiladi. Evolyutsiya davomida stsifomeduzalarning polip 
stadiyasi murakkablashmasdan meduza stadiyasi murakkablashib borgan. Bu hodisa meduzalarni 
erkin harakat qilishi bilan bog‘liq. 
Korall  poliplar  evolyutsiyasi  metagenezning  bo‘lmasligi  tufayli  o‘troq  yashashga 
moslashuv yo‘nalishida borgan. Ular tuzilishida ham bir qancha murakkablashuv belgilari paydo 
bo‘lgan. Hazm qilish sistemasi ektodermal halqum va endodermal ichakka bo‘lingan. Oshqozon 
devorida  to‘siqlar  paydo  bo‘lishi  ichak  hazm  yuzasini  kengaytirgan.  Korall  poliplar  va 
ssifomeduzalarning  tuzilishi  umumiy  tarzda  gidrozoylarga  o‘xshash  bo‘lganidan  bu  sinflar  ular 
bilan genetik jihatdan bog‘langan, deyish mumkin.