O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul‘teti

Marosim  —  shaxs,  guruh  va  jamiyat  hayotidagi  muhim  hodisalarni 
nishonlash  shakli.  Tarixan  M.  diniy  tizimlarda  vujudga  kelgan.  Ularda 
individning  ijtimoiy  tizim  b-n  aloqalari  ifodalangan.  Hozirgi  jamiyatda  M. 
asosan,  maishiy  turmush,  siyosiy,  ijtimoiy  tizimlar  hayotida  namoyon 
bo‗ladi.  M.  tarkibi  odatda  timsoliy  harakatlarning  qat‘iy  belgilangan 
paydarpayligidan  iborat  bo‗lib,  raqslar,  qo‗shiqlar,  rasmlar,  predmetlar, 
matnlardan tashkil topadi. M.ning quyidagi asosiy turlari farqlanadi: diniy M. 
fuqarolik  M.lari,  etnik  M.,  siyosiy  M.,  diplomatik  M.,  M.  turlari  ko‗pincha 
bir-biri  b-n  qo‗shilib,  aralashib  ketadi.  Ular  orasida  diniy  marosimlar  eng 
avval shakllangan bo‗lib, marosimning boshqa turlari asta-sekin ular orasidan 
ajralib  chiqqan  va  o‗zining  dastlabki  xususiyatlarini  yo‗qota  boshlagan.  M. 
o‗zining  dastlabki  funksiyalaridan  tashqari,  qo‗shimcha  funksiyalarni  ham 
bajara  boshlagan.  M.ni  o‗tkazish  individ  va  guruh  hayotidagi  muhim 
voqealarni  nishonlashdan  tashqari  uning  miqyosi,  unga  sarf  qilingan 
xarajatlar  hajmi  M.  sub‘ektining  ijtimoiy  mavqei,  boyligi,  daromadi 
to‗g‗risida ham guvohlik bera boshladi. Natijada odamlar qadim zamonlardan 
boshlab  m.ni  faqat  e‘tiqod  yoki  zarurat  tufayli  emas,  o‗z  mavqelari, 
boyliklarini  ko‗z-ko‗z  qilish,  soxta  obro‗  orttirish  maqsadida  ham  bajara 
boshladilar.  Bu  hol,  ayniqsa  o‗rta  a.larda  avj  olib  ketdi.  Mas., 
―Boburnoma‖da  Sulton  Mahmud  Mirzoning  qizi  Oqbegimning  nikoh  to‗yi 
marosimida oltindan pistalar va kumushdan bodomlar yasalib, mehmonlarga 
tortiq  qilingani  bayon  qilinadi.  Xullas,  M.larni  o‗tkazishda  haddan  ortiq 
dabdababozlik,  rasmiyatchilik  va  shu  kabilar  ularning  qadr-qimmatini 
tushiradi.