O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

123.
 
 
Umumjahon banki nechta 
tuzilmadan tashkil topgan? 
3 
4 
5 
7 
124.
 
 
USTdagi O’zbekistonning 
o’rni qanday? 
etakchi. 
ishtirokchi. 
kuzatuvchi. 
koordinator. 
125.
 
 
Faraz qilaylik, A mamlakat 
V va S mamlakatlardan 
mahsulot import qiladi. 
Siyosiy kelishmovchilik 
tufayli V mamlakat A 
mamlakat bilan savdoga 
embargo joriy etdi, S 
mamlakat esa bunga 
qo’shilmadi. Iqtisodiy 
nuqtai nazardan bu holda: 
A mamlakat 
yutqazadi, V 
va S 
mamlakatlar 
yutadi; 
A va V 
mamlakatlar 
yutqazadi, S 
mamlakat 
yutadi; 
A va S 
mamlakatlar 
yutqazadi, V 
mamlakat yutadi; 
barcha 
mamlakatlar 
yutqazadi; 

---

126.
 
 
Faraz 
qilaylik, 
X 
mamlakatda tovarga talab 
funktsiyasi: D = 100 — 
20R, taklif funktsiyasi: S = 
20 + 20R ko’rinishga ega. 
Tovarning ichki narxi 4 $. 
Mamlakatning 
xalqaroda 
ishtiroki qanaqa? 
80 tovar import 
qiladi 
40 ta tovar 
eksport, 40 ta 
tovar import 
qiladi 
xalqaro savdoda 
ishtirok etmaydi 
80 ta tovar 
eksport qiladi 
127.
 
 
Faraz qilaylik, erkin savdo 
hududidagi narx jahon 
darajasidagidan yuqori. 
Mamlakatning erkin savdo 
hududiga kirishidan 
potentsial yutug’i ...:
bu 
mamlakatda 
importga talab 
yanada 
ko’proq 
egiluvchanroq 
bo’lganda 
yuqoriroq 
bo’ladi
; 
bu mamlakatda 
importga talab 
yanada kamroq 
egiluvchanroq 
bo’lganda 
yuqoriroq 
bo’ladi
; 
erkin savdo 
hududidagi 
hamkor-
mamlakatlardagi 
narx va jahon narxi 
o’rtasidagi farq 
kamayganda 
yuqoriroq bo’ladi
; 
a) va v) 
javoblar 
to’g’ri; 
128.
 
 
Frantsiya Angliyaga vino, 
Angliya esa Frantsiyaga 
tekstilь mahsulotlarini 
eksport qiladi, agar tekstilь 
mahsulotlariga nisbatan 
vinoning narxi ko’tarilsa, 
unda ... 
Frantsiya 
uchun savdo 
sharoiti 
yaxshilanadi. 
Frantsiyaning 
savdo 
imkoniyatlarini 
ifodalovchi 
chizik 
burchagi 
o’zgarmaydi. 
Angliyaning savdo 
imkoniyatlarini 
ifodalovchi chizik 
burchagi 
o’zgarmaydi 
Frantsiya 
uchun savdo 
sharoiti 
yomonlashadi.. 
129.
 
 
Frantsuz iqtisodchisi 
Mishelь Pebroning fikriga 
ko’ra "erkin savdo va ochiq 
iqtisodiyot, bu ....." 
ushbu 
jarayonning 
barcha 
sub’ektlari 
taraqqiyotinin
g kafolatidir. 
rivojlanayotga
n mamlakatlar 
uchun 
inqirozga olib 
keluvchi yo’l. 
yetakchi 
iqtisodiyot ega
mamlakatlar uchun 
juda qulay o’yin 
qoidasi. 
jahon 
iqtisodiyotinin
g rivojlanishi 
kafolati. 
130.
 
 
Xalkaro iktisodiy 
munosabatlar necha turga 
bulinadi 
3 turga 
4 turga 
6 turga 
5 turga 
131.
 
 
Xalkaro savdo buyicha 
bosh bitim xisoblangan 
GATT tashkiloti kachon uz 
faoliyatini boo’lagan 
1928 yilda 
1938 yilda 
1948 yilda 
1958 yilda 
132.
 
 
Xalkaro savdoni 
rivojlantirishga ta’sir 
kiluvchi omillar. 
Rakobatbob 
eksport 
kilinayotgan 
tovarlarni 
vujudga 
kelishi uchun 
mamlakat 
shart- 
sharoitni 
mavjudligi 
Tashki va ichki 
bozorlardagi 
narxlarning 
tafovuti 
Xom-ashyo baxosi 
va sifati 
Xom-ashyo 
sifati 
133.
 
 
Xalqaro cavdoning 
rivojlanishi mamlakatlarni 
…. 
mustaqil qildi; o’zaro 
bog’ladi; 
bir-biridan 
uzoqlashtirdi; 
nota’sirchan 
qilib qo’ydi; 

---

134.
 
 
Xalqaro iqtisodiy 
munosabatlar nimani 
o’rganadi 
Jamiyat 
a’zolari 
o’rtasidagi 
munosabatni . 
Xalqaro 
davlatlar 
o’rtasidagi 
munosabatni. 
Davlatlararo 
iqtisodiy 
munosabatni . 
Davlatlararo 
munosabatni. 
135.
 
 
Xalqaro ishchi kuchi 
migratsiyasi: 
qabul qiluvchi 
mamlakatga 
sof yutuq olib 
keladi; 
eksportyor 
mamlakatga 
sof yutuq olib 
keladi, agar 
ishchi-
emmigrantlar 
turmush 
farofonligi 
o’zgarishini 
hisobga 
olmaganda; 
eksportyor 
mamlakatga sof 
yutuq olib keladi, 
agar ishchi-
emmigrantlar 
turmush farofonligi 
o’zgarishini 
hisobga olganda; 
a) va v) 
javoblar 
to’g’ri. 
136.
 
 
Xalqaro kartelning qachon 
o’ziga foydali bo’lgan 
narxlarni belgilash 
imkoniyati yuqoriroq 
bo’ladi. 
jahon bozorida 
ushbu 
mahsulot 
sotish hajmi 
bo’yicha 
kartelning 
ulushi qancha 
ko’p bo’lsa; 
ushbu 
mahsulotga 
jahon talabi 
egiluvchanligi 
qancha yuqori 
bo’lsa; 
kartelga muqobil 
bo’lgan 
manbalardan ushbu 
mahsulot yetkazib 
berish 
egiluvchanligi 
qancha past bo’lsa; 
a) va v) 
javoblar to’g’ri 
bo’lganda 
...
137.
 
 
Xalqaro savdoda hozirgi 
kunda nechta asosiy xalqaro 
naqdsiz 
valyuta 
turlari 
ishlatiladi? 
1 
2 
3 
4 
138.
 
 
Xozirgi davr jahon 
xo’jaligida qanday mulk 
turlari mavjud. 
Ibtidoiy 
jamoa mulki. 
SHaxsiy 
mulk. 
Trasmilliy 
kompaniyalar 
mulki. 
Ibtidoiy jamoa 
mulkidan to 
Transmilliy 
kompaniyalar 
mulki. 
139.
 
 
XX asrning 50-70 yillarida 
sanoati rivojlangan 
mamlakatlarda axolining 
necha foizi sanoat kurilish 
ishlarida band bulgan. 
15-20% 
50-55% 
30-35% 
6065% 
140.
 
 
XX asrning 80-90 yillarida 
AKSH, Angiliya va 
Belgiyaning kishlok 
xujaligida necha foizi band 
bulgan. 
15-20% 
3-4% 
7-8% 
1-2% 
141.
 
 
XX asrning 80-90 yillarida 
Lotin Amerikasi 
mamlakatlarining kishlok 
xujaligida axolining necha 
foizi band bulgan 
15-20% 
32-35% 
42-45% 
7-12% 
142.
 
 
XX asrning 80-90 yillarida 
Yakinva Urta SHark 
mamlakatlarini kishlok 
xujaligida axolining necha 
foizi band bulgan 
12-15% 
25-30% 
40-45% 
50-55% 

---

143.
 
 
XX asrning 80-90 yilllarida 
Germaniya va 
SHvetsiyaning kishlok 
xujaligida axolining necha 
foizi band bulgan 
2-3% 
8-9% 
5-10% 
10-12% 
144.
 
 
Har bir mamlakat tovarlar 
ishlab chiqarishga 
ixtisoslashgan bo’lishi 
uchun qanday sharoitda ega 
bo’lishi kerak. 
Nisbiy 
ustunlik 
Absolyut 
ustunlik. 
Resurslar 
mavjudligi 
Inson 
resurslarining 
mavjudligi 
145.
 
 
SHarkiy Yevropa 
mamlakatlarini savdo-
sotikda kullaydigan uzaro 
printsiplari 
Kup tomonli 
kliring 
Uzaro 
shartnomalar 
Tamonlar kelishuvi Kup 
tomonlama 
kelishuv 
146.
 
 
SHimoliy Amerika erkin 
savdo zonasi(NAFTA) 
kachon tashkil topdi. 
1984 yilda 
1994 yilda 
1964 yilda 
2004 yilda 
147.
 
 
Erkin iqtisodiy hududda 
ma’muriyat tomonidan 
korxonalarni ro’yxatdan 
o’tkazish va xorijiy 
fuqarolarning kelib-ketish 
tartibi jarayonlarini 
osonlashtirish maqsadida 
va turli xizmatlar 
ko’rsatish... 
Tashqi savdo 
imtiyozlari 
Ma’muriy 
imtiyozlar 
Soliq imtiyozlari 
Moliyaviy 
imtiyozlar 
148.
 
 
Erkin savdo 
munosabatlarining 
o’rnatilishi tufayli 
Argentina eksporterga, 
Braziliya esa importerga 
aylandi. Savdo har ikki 
mamlakatning umumiy 
turmush farovonligi 
oshiradi. Har ikki 
mamlakatda erkin savdoga 
tarafdor va qarshi bo’lgan 
aholi guruhining fikriga 
quyidagi mulohazalardan 
qaysi biri ko’proq mos 
keladi? 
Har ikki 
mamlakatdagi 
iste’molchilar 
erkin savdo 
tarafdori: 
Argentinadagi 
ishlab 
chiqaruvchilar 
erkin savdo 
tarafdori, 
Braziliyadagi 
ishlab 
chiqaruvchilar 
esa erkin 
savdoga 
qarshi. 
Har ikki 
mamlakatdagi 
iste’molchilar 
erkin savdo 
tarafdori: 
Braziliyadagi 
ishlab 
chiqaruvchilar 
erkin savdo 
tarafdori, 
Argentinadagi 
ishlab 
chiqaruvchilar 
esa erkin 
savdoga 
qarshi. 
Har ikki 
mamlakatdagi 
ishlab 
chiqaruvchilar 
erkin savdo 
tarafdori: 
Argentinadagi 
iste’molchilar erkin 
savdo tarafdori, 
Braziliyadagi 
iste’molchilar esa 
erkin savdoga 
qarshi. 
Argentinadagi 
ishlab 
chiqaruvchilar 
va 
Braziliyadagi 
iste’molchilar 
erkin savdo 
tarafdori, 
Argentinadagi 
iste’molchilar 
va 
Braziliyadagi 
ishlab 
chiqaruvchilar 
erkin savdoga 
qarshi. 
149.
 
 
Erkin tashqi savdodan kim 
eng ko’p yutadi? 
iste’molchilar; 
import bilan 
raqobat 
qiluvchi 
tarmoqlar; 
rivojlanayotgan 
mamlakatlar; 
ishlab 
chiqarishning 
yosh 
tarmoqlari? 
150.
 
 
Yashirin 
protektsionizm 
usullari: 
texnik 
to’siqlar, 
sanitariya 
me’yorlari, 
ichki soliqlar, 
mahalliy 
tarif kvotasi, 
import boji 
subsidiya, 
demping, kreditlash 
kvotalash, 
litsenziyalash, 
KECH 

---

tovarlarni 
davlat 
tomonidan 
xarid qilinishi 

---

TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 
Asosiy adabiyotlar 
7.
Me Connell, Brue. Economics. 17
th
edition. Mcgraw-hill/Irwin, USA, 2014. 
8.
N. Gregory Mankiw. Principles of Economics, 7th edition. Amazon, USA 2016. 
9.
Paul A. Samuelson, William D. Nordhaus. Economics. 19th Edition. McGraw-Hill 
Companies. USA. 2015. 
10.
Мировая экономика и международные экономические отношения. Учебник под ред. 
А.С.Булатова.- 3-е изд., стер.-Москва: КНОРУС, 2017.-916 с. 
11.
Пономарева Е.С. Мировая экономика и международные экономические отношения. 
Учебное пособие/Е.С.Пономарева, Л.А.Кривенцова. - М.: ЮНИТИ, 2013. - 287 с 
12.
G.G.Nazarova, Z.M.Iminov, X.X.Xalilov, O.B.Xamidov. Jahon iqtisodiyoti va xalqaro 
iqtisodiy munosabatlar. Darslik. -T.: TDIU, 2011. 
 
Qo‘shimcha adabiyotlar 
15.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “O’zbekiston 
Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi PF-
4947-sonli Farmoni. Manbaa: 
www.lex.uz
  
16.
Mirziyoev SH.M. Erkin va faravon, demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo 
etamiz. – T.: O’zbekiston, 2016. – 56 b. 
17.
Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining 
kundalik 
qoidasini 
bo’lishi 
kerak. 
O’zbekiston 
Respublikasi 
Prezidenti 
SH.M.Mirziyoevning O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil 
yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag’ishlangan majlisidagi nutqi. – T.: “Xalq so’zi” 
gazetasi, 2017 yil 16 yanvar. № 11.
18.
Mirziyoev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti 
va xalq faravonligining garovi. – T.: O’zbekiston, 2017. – 48 b. 
19.
Mirziyoev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. – 
T.: O’zbekiston, 2017. – 488 b. 
20.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti SHavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga 
Murojatnomasi. 2017 yil 22 dekabr. Manbaa: 
www.president.uz
  
21.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti SHavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga 
Murojaatnomasi. 2018 yil 28 dekabr. Manbaa: 
www.president.uz
 
22.
O’zbekiston Respublikasi yillik statistik to’plami. Statistik to’plam / O’zbekiston 
Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi. T., 2015.
23.
James Gerber. International Economics. Fifth Edition. Pearson, 2012. - 471 pages. 
24.
Greg Ip. The Little Book of Economics: How the Economy Works in the Real World. John 
Wiley & Sons, 2012. - 288 pages. 
25.
Howard Richards. Understanding the Global Economy. Peace Education Books, 2014. - 
311 pages. 
26.
Чеботарев Н.Ф. Мировая экономика и международные экономические отношения. 
Учебник для бакалавров / Н.Ф.Чеботарев..- М.:Дашков и К, 2013.-352 с. 
27.
Мороз И.И. Мировая экономика и международные экономические отношения (для 
бакалавров) / И.И.Мороз.-М.: КноРус, 2013. 256 с. 
28.
Nazarova G.G., Xaydarov N.X. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar. O‘quv qo‘llanma. - T.: 
TDIU, 2007, - 14 b. 
Internet – saytlar 
6.
www.gov.uz — O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali. 
7.
www.lex.uz - O‘zbekiston Respublikasi Qonun xujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi. 
8.
www.ifmr.uz - Prognozlashtirish va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti 
9.
www.ereport.ru - Jahon iqtisodiyoti bo‘yicha taxliliy materiallar portali 
10.
 
www.globfin.ru - Jahon moliya bozori bo‘yicha taxliliy materiallar, maqolalar va 
yangiliklar portali 

---

---