O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

Биринчи босқич
-замонавий 
талқинда – переференциал савдо 
келишувлари. Эркин савдо ҳудудлари иқтисодий интеграциянинг бошланғич 
босқичи бўлиб ҳисобланади. Эркин савдо ҳудудлари амалда икки ва ундан 
ортиқ давлатларнинг ўзаро савдосида божлар, лицензиялар ва квоталарни
музлатиш ва аста секинлик билан бекор қилиш тўғрисидаги битимнинг 
имзоланиши натижасида юзага келади. 
Иккинчи босқич
— иштирокчи мамлакатлар ўртасида божхона 
тарифлари ва бошқа чеклашларни бекор қилиб, эркин савдо ҳудудларини 
ташкил этиш. Иштирокчи мамлакатлар бу босқичда ўзаро савдо тўсиқларини 
бекор қилади, лекин учинчи мамлакатлар билан иқтисодий алоқаларда тўла 
эркинликни сақлаб қоладилар (масалан, божхона пошлиналарини ёхуд бошқа 
чеклашларни бекор қилиш ёки янгиликларни киритиш ва савдо-иқтисодий 
шартномалар, битимлар тузиш ҳуқуқлари). Бунинг оқибатида мамлакатлар 
ўртасида уларнинг чегараларини кесиб ўтаётган товарларнинг келиб 
чиқишини назорат қиладиган ва тегишлича учинчи мамлакатлардан имтиёзли 
равишда товарларни олиб киришга тўсқинлик қиладиган божхона чегаралари 
ҳамда постлари сақланиб қолади.
 
Бундай эркин савдо ҳудудларга (зоналарга) 
1960 йилдан буён мавжуд бўлган Европа эркин савдо уюшмасини мисол қилиб 
келтириш мумкин.
Эркин савдо ҳудудларининг ижобий томонларига иштирокчи 
мамлакатлар савдо сиёсатида барқарорликни ўрнатилишини киритиш мумкин. 
Бундай ҳудудларга аъзо мамлакатларни халқаро иқтисодий муносабатларга 
жалб этиш жараёнини тезлаштиришга ёрдам беради, улар халқаро меҳнат 
тақсимотидан самарали фойдаланиш имкониятига эга бўлади.
Эркин савдо ҳудудларининг салбий томонларига келадиган бўлсак, улар 
ички бозор рақобатининг кучайиши билан белгиланади, чунки бу миллий 
ишлаб чиқарувчиларга салбий таъсир этиши ва банкротлик хавфини 
кучайтириши мумкин. Бу босқичда миллатлараро тартибга солувчи 
ташкилотларни ташкил этиш кўзда тутилмайди. Бу эса ўз навбатида 
биргаликда қарорлар қабул қилиш жараёнларини секинлаштиради.