O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

Sutlarning sifatiga talablar.
Pasterizastiya qilingan tabiiy sigir sutining sifati GOST 
13277-85 talabiga javob berishi kerak. Mazkur standart talabi bo’yicha sutning sifati 
organoleptik va fizik-kimiyoviy ko’rsatkichlari asosida baholanadi. Organolpetik ko’rsatkichlari 
bo’yicha sut oq yoki oq-sarg’ishroq rangi, bir xil konsistestiyali, cho’kindisiz, o’ziga xos toza 
ta’m va hidga ega bo’lishi, begona ta’m va hidlarsiz bo’lishi kerak. Sterilizastiya qilingan 
sutlarda esa qizdirilgan sutga xos hid va ta’m yaqqol sezilib turadi va rangi sal qo’ng’irroq 
bo’lishi mumkin. Pasterizastiyalangan sutlar yuzasida qaymog’i to’planib qolishi ham salbiy 
ko’rsatkichlardan biri hisoblanadi. Yuzasida qaymog’i to’planib qolishlik faqatgina 
gomogenizastiya jarayonini o’tmagan yoki uzoq saqlangan sutlardagina bo’lishiga ruxsat etiladi. 
Standart talabi bo’yicha sutlarning fizik-kimiyoviy ko’rsatkichlaridan yog’ miqdori, 
yog’siz quruq modda miqdori, nordonligi, tozalik darajasi va harorati tekshiriladi. Sutlarda yog’ 
miqdori ularning turiga qarab 2,5% dan 6% gacha, yog’siz quruq modda miqdori 7,8-8,1% dan 
kam bo’lmasligi, nordonligi kichik idishlarga qadoqlangan pasterizastiya qilingan sutda 21
0 
T 
dan, sterilizastiya qilingan sutda esa 20
0 
T dan ko’p bo’lmasligi talab etiladi. Aholiga 
sotilayotgan sutlarning hamma turi tozaligi bo’yicha 1-darajali tozalikdan kam bo’lmasligi kerak. 
Savdo tarmoqlariga flyaga, stisterna, konteynerlarda keltirilgan sutlar iste’mol qilishdan 
oldin albatta qaynatilishi kerak. 

---

79 
Sutlarni qadoqlaganda idishlar toza, sizib chiqayotgan joylari bo’lmasligi, paketlarda 
bo’lsa paketlar ivib, deformastiya bo’lib qolmagan, aniq va to’g’ri tamg’alangan bo’lishi kerak. 
Taxir, achchiq, em-xashak ta’mli, metal, moy, mog’or, molxona hidi kelib turadigan, 
konsistenstiyasi cho’ziluvchan va boshqa kamchiliklarga ega bo’lgan sutlar sotuvga 
chiqarilmasligi kerak. 
Pasterizastiya qilingan sutlarning kafolatlangan saqlash muddati tayyorlangan vaqtidan 
boshlab 36 soat, sterilizastiya qilingan sutlarniki esa 10 kun qilib belgilangan.