O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

ergometrin.

suvda erimaydigan alkaloid: 
ergotoksin
(
ergokriptin, ergokornin, 
ergokristin, ergozin
).
Qoramug‘ (shox kuya)ning barcha alkaloidlari, bachadon mushaklarini 
qisqartiradi, tomirlarni toraytiradi, qon bosimini oshiradi, endoteliyni 
jarohatlaydi. 
Ergometrin maleat 
- 
Ergometrin qoramug‘ alkaloidlarining asosiylaridan 
biridir. Boshqa alkaloidlarga nisbatan bachadon mushaklariga tez va kuchli 
ta’sir ko‘rsatib, miometriyni davomli tonik qisqarishiga olib keladi. Kichik 
dozalarida qon aylanishiga deyarli ta’sir ko‘rsatmaydi. Adrenolitik xossaga ega 
emas. Ergometrin enteral va parenteral yo‘l bilan kiritilganda ham, yaxshi 
samarador. Qoramug‘ning boshqa alkaloidlariga nisbatan, tomirlarning silliq 
mushaklariga bevosita ta’sir etib, spazm chaqirish xossasi kuchsizroq. MNSga 
ta’sir etib tinchlantiradi, qon aylanish markazi va tomirlarni toraytiruvchi 
reflekslarni susaytiradi, adashgan nerv markazi va qayt qilish markazini 
qo‘zg‘atadi.

---

- 590 -
Qoramug‘ning individual alkaloiddaridan iborat dori vositalar: ergometrin 
maleat, ergotamin gidrotartrat, galen va yangi galen dori vositalari (qoramug‘ 
quyuq ekstrakti), alkaloidlar aralashmasi ergotal asosan bachadondan qon 
ketishini to‘xtatish va tug‘ishdan keyingi davrda bachadon invalyusiyasini 
tezlashtirish uchun qo‘llaniladi. Lekin ularni tug‘ish jarayonida qo‘llab 
bo‘lmaydi, chunki homilaning asfiksiyasiga sabab bo‘ladi. Ergotaminni 
migrenni davolashda qo‘llaniladi (miya tomirlarini tebranishini kamaytiradi). 
Qoramug bilan o‘tkir zaharlanganda (abort chaqirish uchun)-kuchli harakatli 
qo‘zg‘alish, tirishish, qayt qilish, ich ketish, epigastral qismda kuchli og‘riqlar 
va taxikardiya kuzatiladi.
Surunkali zaharlanish-ergotizm (qoramug‘dan tozalanmagan bug‘doydan 
tayyorlangan unni iste’mol qilish tufayli) ikki xil bo‘ladi:
1.
Gangrenoz shakli-oyoq va qo‘llarning tomirlari jarohatlanib, nekroz 
rivojlanadi. 
2.
Tutqanoqli (tirishish) shakli-asosan MNSga ta’siri tufayli keladi.
Kotarnin xlorid – digidroizoxinolin unumi. Ichki a’zolarning silliq 
mushaklari va ayniqsa bachadon mushaklari tonusini oshiradi.
Asosan tuqqan ayollarda bachadon invalyusiyasi, abortdan keyin, qon 
ketishlarini daf etish va yallig‘lanishda qo‘llaniladi.