O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

 (bronxolitiklar) 
1.
β
2-
adrenoretseptorlarni stimullovchi moddalar: (
izadrin, orsiprenalin
 sulfat, salbutamol, fenaterol, terbutalin, adrenalin, efedrin)
2. M- xolinoblokatorlar: (
atropin sulfat, metatsin, ipratropiy bromid,
 troventol, soventol) 
3. Miotrop ta’sirli spazmolitiklar: 
(teofillin, eufillin , diprofillin) 
 II.Yallig‘lanishga va allergiyaga qarshi ta’sir etuvchi vositalar. 
1.Steroid 
tuzilishga 
ega 
bo‘lgan yallig‘lanishga qarshi vositalar 
(gidrokortizon, 
deksametazon, 
tramsinolon, 
beklometazon, 
budesonit, 
flyutikazon) 
2.Allergiyaga qarshi vositalar 
(kromolin natriy, ketotifen) 
3. Leykotriyenlar tizimiga ta’sir etuvchi vositalar 
A. Leykotriyen sintezi ingibitorlari(5-lipoksigenaza ingibitorlari) 
Zileuton 
B
. 
Leykotriyen retseptorlari ingibitorlari (
zafirlukast, montelukast
) 
Bronxospazmlarni bartaraf etishda bronxlarning β
2-
adrenoretseptorlarini qo‘z-
g‘otish yaxshi natija beradi. Bu dori vositalar adenilatsiklaza faolligini oshirib 
hujayra ichkarisida s-AMF miqdorini ko‘paytiradilar. Natijada hujayra ichidagi 
Ca
++
ionlari miqdori kamayadi va silliq mushaklar tonusi pasayadi. Bir vaqtning 
o‘zida “semiz” hujayralardan bronxiolalarni spazmini chaqiruvchi moddalarning 
(gistamin, MRS-A- allergiyaning sekin ta’sir etuvchi substansiyasi, LTS
4
, LTD
4
va LTE
4
-leykotriyenlar) ajralishi kamayadi.
Isadrinum— β
1 
va β
2 
adrenoretseptorlarni qo‘zg‘otib bronxospazmni daf etadi. 
Tabletka sifatida til ostiga qo‘yiladi yoki ingalyatsion yo‘l bilan qo‘llaniladi. 
Arterial qon bosimini o‘zgartirmasa ham yurakning qisqarish kuchi va sonini 
oshiradi, aritmiya rivojlanishi mumkin. 

---

- 451 -