O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Okseprenalin sulfat
bronxlar adrenoretseptorlariga izadringa nisbatan 
ancha yuqoriroq tanlab ta’sir ko‘rsatadi. Bronxolitik kuchi izadrinnikidek, lekin 
davomliroq ta’sir ko‘rsatadi.
8.1-Rasm. 
Bronxolitik moddalarning asosiy ta’sir yo’nalishlari.
 
β
2
-adrenoretseptor 
xolinergik neyron 
m-xolinoretseptor 
Miotrop 
spazmolitiklar 
β
2
-adrenomimetiklar 
M-xolinoblokatorlar 
Uzunchoq 
miya 

---

- 452 -
Taxikardiya chaqirmaydi, arterial qon bosimini tushirmaydi, ya’ni yurakning β
1 
adrenoretseptorlariga kamroq ta’sir etadi. Orsiprenalinni ingalyatsiya qilinganda 
ta’siri 10-15 daqiqadan keyin boshlanib 4-5 soat davom etadi. Bronxial astma 
xurujlarini oldini olish uchun dori vosita sifatida ichiladi. Bunda dori vositaning 
ta’siri 1 soatdan keyin boshlanib 4-6 soat davom etadi. 
Qo‘llashga ko‘rsatmalar: bronxial astma, surunkali asmoid bronxitlar, 
pnevmoskleroz, o‘pka emfizemasi, atrioventrikulyar o‘tkazuvchanlikni buzilishi. 
Dori vositaning noxush ta’siri kam, lekin izadringa xos bo‘lgan asoratlar bo‘lishi 
mumkin (qon bosimini tushishi). 
Salbutamol
tuzilishi va ta’siri bo‘yicha β
2-
adrenomimetiklarga o‘xshash, 
bronxolitik ta’sirga ega, qon bosimini o‘zgartirmaydi, taxikardiya chaqirmaydi. 
Aerozol ko‘rinishida chiqariladi, ingalyatsiya qilinadi. Bronxial astma 
xurujlarini bartaraf etish va oldini olish uchun qo‘llaniladi. 
Fenoterol (berotek)—tuzilishi va ta’siri bo‘yicha orsiprenalinga o‘xshash, 
lekin ta’siri unga nisbatan davomliroq. Uning ta’sirida taxikardiya kuchli 
bo‘lmaydi. Salbutamolga o‘xshash ko‘rsatmalar bo‘yicha qo‘laniladi. 
Fenaterolni bundan tashqari Partusisten nomi bilan doyachilik (akusherstvo)da 
tokolitik (bachadonni bo’shashtiruvchi) sifatida qo‘llashadi. Bunda dori vosita 
ko‘k 
tomirga 
kiritiladi 
yoki 
tabletkasi 
ichiladi. 
Quyidagi 
β
2-
adrenomimetiklarning ta’siri 12 soatgacha davom etadi: (