O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov

Penitsillinlar
Hozirgi vaqtda penitsillinlar guruhi katta ko‘lamdagi dori vositalarda namoyon bo‘lgan. Ularni bir qismini penitsillin hosil qiluvchi mog‘or zamburug‘larining (Penicillium), ma'lum shtammlari o‘sayotgan muhit suyuqligidan ajratib olinadi. Shundaylari biosintetik penitsillinlar deb ataladi. Bundan tashqari biosintetik penitsillinlarning asosi bo‘lgan 6-aminopenitsillan kislotasini kimyoviy o‘zgartirish (modifikatsiya) yo‘li bilan qator yarim sintetik penitsillinlar yaratilgan. Quyidagi tasnif penitsillinlarni olish yo‘llarini hamda ularning turli xossalariga asoslangan.
I. Biosintetik pensillinlar (biologik sintez usuli bilan olingan pensillin dori vositalari)
1. Parenteral kiritish uchun (me'daning kislotali muhitida parchalanadi)
a) Davomli ta'sir etmaydiganlar: Benzilpenitsillinning natriyli tuzi, Benzilpensillinning kaliyli tuzi
b) Davomli ta'sir etuvchilar : Benzilpensillinning novokainli tuzi, Bitsillin-1
Bitsillin-5
2. Enteral kiritish uchun (me'daning kislotali muhiti ta'siriga chidamli).
Fenoksimentilpenitsillin
II. Yarim sintetik penitsillinlar
1. Parenteral va enteral kiritish uchun (javxarlar ta'siriga chidamli)
a) Penitsillinaza ta'siriga chidamli: Oksatsilinni natriyli tuzi, Nafsillin
b) Ta'sir spektri keng: Ampitsillin, Amoksitsillin
2. Parenteral kiritish uchun (me'daning kislotali muhitida parchalanadi)
Ta'sir spektiri keng ( Shu jumladan ko‘k yiring tayoqchasiga xam) Karbenitsillinning ikki natriyli tuzi. Tikarsillin, Azlotsillin
3. Enteral kiritish uchun (javxarlar ta'siriga chidamli): Karbenitsillin indanil natriy
Karfetsillin

Penitsillinlar bakteriotsid ta'sir ko‘rsatadilar. Ular faqat bo‘linayotgan hujayralargagina ta'sir etadilar. Antibakterial ta'sir mexanizmi hujayra devorining tarkibiy qismlari sintezini buzilishi bilan bog‘liq. Penitsillinlar transpeptidaza fermenti faolligini susaytirish hisobiga peptid bog‘larini hosil bo‘lishiga to‘sqinlik qilib, hujayra devori sintezining kechki bosqichlarini buzadilar , deb hisoblashadi.