O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov



Download 30,26 Mb.
bet80/427
Sana03.03.2022
Hajmi30,26 Mb.
#480426
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   427
Bog'liq
Xarkevich perevod 04.07.2019 (1)

II. XUSUSIY FARMAKOLOGIYA
Xususiy farmakologiyada har bir guruh dori vositalariga alohida tavsif beriladi, hamda ularning amaliy tibbiyotda ko‘proq ishlatiladigan vakillarining har birini farmakodinamikasi va farmakokinetikasiga yetarlicha to‘xtalib o‘tiladi.
NEYROTROP VOSITALAR
Xususiy farmakologiyaning kata qismini markaziy hamda periferik nerv tizimi faoliyatini boshqaruvchi – neyrotrop vositalar tashkil etadi. Ular MNS va periferik innervatsiyaning sezuvchi (markazga intiluvchi) – afferent va bajaruvchi (markazdan qochuvchi) – efferent yo‘llarida qo‘zg‘alishlarning o‘tkazilishiga ta’sir etuvchi vositalardir. Ularning guruhlarga bo‘linishi (ta’snifi) asosan ta’sir lokalizatsiyasiga, ya’ni markaziy va periferik nerv tizimiga ta’sir qilishiga qarab amalga oshiriladi.


5.Periferik nerv tizimiga ta’sir etuvchi vositalar
Periferik nerv tizimidagi reflektor yoyning tuzilishiga bog‘liq holda ushbu guruh vositalarini afferent va efferent innervatsiyaga ta’sir etuvchilar vositalarga bo‘lish mumkin.
5.1 Afferent nerv tizimiga ta’sir etuvchi vositalar
Mazkur guruh vositalarining o‘zlari yana susaytiruvchi hamda kuchaytiruvchilarga bo‘linadi.
Afferent innervatsiyani bo’g`uvchi vositalar ta`siri quydagicha bo`lishi mumkin:
– Afferent nervlar oxirlarining sezuvchanligini pasaytiradi
– Ta`sirlovchi agentdan nerv oxirlarini himoya qiladi
–Afferent nerv tolasini o`tkazuvchanligini buzadi.
Rag`batlantiruvchi tipdagi vositalar esa, nerv oxirlarini tanlab qo`zg`atish xossasiga egalar.


5.1.1. Afferent nervlar oxirlarining sezuvchanligini susaytiruvchi yoki ularning qo‘zg‘alishiga to‘sqinlik qiluvchi vositalar
Mazkur guruhga anesteziyalovchi30, burishtiruvchi, o‘rab oluvchi va adsorbsiyalovchi vositalar kiradi.
Anesteziyalovchi vositalar (mahalliy anestetiklar):
Anesteziyalovchi vositalar mahalliy sezuvchanlikni bartaraf etadilar. Mazkur guruh vositalari birinchi navbatda og‘riq sezgisini bartaraf etganliklari uchun ham ular, asosan, mahalliy og‘riqni qoldirish (anesteziya) maqsadida qo‘llaniladi. Anesteziyaning chuqurlashib borishi natijasida sezuvchanlikning haroratni sezish va boshqa turlari ham asta-sekinlik bilan yo‘qolib boradi va oxirgi o‘rinda taktil va bosimni sezuvchi sezgilar yo‘qoladi.
Afferent nerv tolalari oxirlariga va nerv tolalariga ta’sir etish orqali ular qo‘zg‘alish impulslarining o‘tkazilishiga va tarqalishiga to‘sqinlik qiladilar. Ularning ta’sir mexanizmi asosan potensialga bog‘liq bo‘lgan natriy kanallarini bloklashlari orqali yuzaga chiqadi(1.1-rasm).

Akson membranasi
Anestetik molekula

Qo’zg’alish o’tishining to’silishi

Qo’zg’alishning tarqalishi


Download 30,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   427




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish