O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov

Fibrinolitik vositalar (Trombolitiklar)
Bu guruh dori vositalari hosil bo‘lgan tromblarni ham eritish xususiyatiga ega.
Streptoliaza (streptaza) – gemolitik streptokkoklar hosil qiladigan streptokinazaning dori vositaidir. Uning ta’sirida profibrinolizinni (plazminogenni) fibrinolizin (plazminga) aylanishi kuchayadi. Fibrinolizin proteolitik ferment bo‘lib, fibrinni eritadi.
Streptoliaza yangi hosil bo‘lgan tromblarda (3 kun oldin bo‘lgan) yaxshi samara beradi. Venalardagi tromblar arteriyalardagiga nisbatan yaxshiroq eriydi. Tomirga kiritiladi. Allergik reaksiyalar va haroratni oshirishi mumkin.
Streptodekaza-streptoliazaga o‘xshash, lekin uzoqroq ta’sir etadi (2-3 sutka).
Urokinaza (peshobdan ajratilgan) – streptoliaza kabi ta’sirga ega, lekin unga xos noxush ta’sirga ega emas.
Bu dori vositalarni qo‘llaganda qonning fibrinolitik faolligini nazorat qilish kerak.

Gemostatiklar
Qon oqishini to‘xtatishga imkon beradigan vositalar kuyidagi guruhlarga bo‘linadi:

1. 
   Maxalliy ta’sir ko‘rsatuvchi-trombin, gemostatik chipta.
   
2. 
   Umumiy ta’sirli-vitamin K₃ ni o‘rnini bosuvchilar-vikasol, vitamin K, vitamin K₂.
   

Ular jigarda protrombin, prokonvertin va qon ivishida ishtirok etuvchi boshqa omillarni sintezini kuchaytiradilar.
Bu guruhga jelatin va fibrinogen ham kiradi. Bu dori vositalarni gemorragik sindromlarda qon oqishini to‘xtatish uchun qo‘llaniladi.
Antifibrinolitik vositalar
Aminokapron kislotasi - Profibrinolizinni fibrinolizinga aylanishini to‘xtatadi, chunki u shu jarayonni faollashtiruvchi omilga va fibrinolizinga bevosita susaytiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. MITdan yaxshi so‘riladi. 2-3 soatdan keyin qonda eng yuqori konsentratsiyasi aniqlanadi. Zaharliligi past.
Noxush ta’siri: bosh aylanishi, ko‘ngil aynash, qayt qilish.
Traneksamov kislotasi (siklokapron) profibrinolizinni faollashtiri­shini susaytiradi. Aminokapron kislotasiga nisbatan samaradorligi yuqori va davomliroq ta’sir etadi. Enteral va parenteral qo‘llaniladi. Ichilganda 30-50% qonga o‘tadi. Tomirga kiritilganda T_½=2 s. Buyrak orqali ajraladi.
Amben – aminokapron kislotasiga o‘xshash dori vosita. Plazminogenni faollashtiruvchi fermentni va plazminni hosil bo‘lishini raqobatli to‘xtatish hisobiga fibrinolizinni susaytiradi. Tomirga, mushak ichiga va enteral yo‘l bilan kiritiladi. Tez lekin qisqa ta’sir etadi. Jumladan, tomirga kiritilgach, 3 soatdan kamroq, og‘iz orqali kiritilsa, 8 soat, mushakga kiritilsa ,tahminan 4 soat ta’sir etadi.
Kontrikal – boshqa proteolitik fermentlar kabi (tripsin, ximotripsin, kallekrein va boshqalar) fibrinolizinni bevosita folajlaydi.
Shu sababli fibrinolizin ingibitorlaridan hisoblanadi.