O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov

Yallig‘lanishga qarshi ta’sirga ega bo‘lgan bronxolitiklar
Turli xil bronxospazmlarni, jumladan bronxial astmani davolashda yalig‘lanishni bartaraf etuvchi vositalar ham keng qo‘llaniladi. Bu asnoda glyukokortikoidlar katta ahamiyatga egadirlar. Glyukokortikoidlar semiz hujayra va ular granulalarining membranasini stabillaydilar (turg‘unlashtiradilar), β₂-adrenoretseptorlar sezgirligini oshiradilar (sensibilizatsiyalaydilar) va qisman bevosita bronxolitik ta’sir ko‘rsatadilar. Lekin eng asosiysi bu ularning kuchli yallig‘lanishiga qarshi va immunodepressiv faolliklaridir. So‘zsiz bir vaqtning o‘zida yuzaga keluvchi ana Shunday xilma-xil ta’sirlar bronxial astmaning kechishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Glyukokortikoidlarni (beklometazon dipropionat, flutikazon propionat) Mahalliy aerozol ko‘rinishida yoki sistemali ta’sirdan foydalanish uchun kiritiladi (deksametazon, triamsionolon).Lekin barchasini ham ingalyatsiya qilish mumkin. Glyukokortikoidlarni aerozollarini qo‘llaganda og‘iz bo‘shlig‘i va halqumni kandidomikozi, hamda yo‘tal rivojlanishi mumkin. Bronxospazmlarni bartaraf etishda allergiyaga qarshi dori vositalar ham ahamiyatlidir.
Cromolynum-Natrium (intal)-sintetik birikma, bronxial astmada qo‘llanuvchi spetsifik vosita. U semiz hujayralar (mastotsitlarni) degranulyatsiyasini tormozlab ulardan bronxospazm, allergiya va yallig‘lanishni rivojlantiruvchi mediatorlarni ajralib chiqishini to‘xtatadi. Bunday ta’sir mexanizmi Shundan iboratki, kromolin-natriy semiz hujayralarga Ca²⁺ ionlarini kirishini bloklaydi va Shu tufayli semiz hujayra va granulalar membranalarini stabillaydi, lekin dori vosita gistamin retseptorlariga (H₁) ta’sir ko‘rsatmaydi, ya’ni antigistamin ta’siriga ega emas. Kromolin-natriy asosan allergik bronxial astmada yaxshi samara beradi. Faqat astma xurujlarini oldini olish uchun qo‘llaniladi. Yuzaga chiqqan xurujlarni bartaraf etmaydi. “SPINGALER” moslamasi yordamida kromolin-natriy kukuni (kapsulada) kuniga 3-4 marta ingalyatsiya qilinadi. Shifobaxsh ta’siri asta-sekin rivojlanadi (2-4 hafta kerak bo‘la-di). Davolash asosan uzoq davom etadi.