O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi



Download 4,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet142/162
Sana27.05.2023
Hajmi4,8 Mb.
#944404
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   162
Bog'liq
materiallar uzmu 2021.12.03

Adabiyotlar
1.
Манба: Исхоқ хўжа ибн Исмоил ота ал-Қазғурти ат-Туркистоний. «Ҳадиқат ал-
‘Арифин». Қўлѐзма №11838, ӨзР ҒА ШИ. Таш. №3 ф. 
2.
Исхоқ хўжа ибн Исмоил ота ал-Қазғурти ат-Туркистоний. «Ҳадиқат ал-‗арифин». 
Қўлѐзма. ЎзР ФА ШИ фонд №3, инв. №2851 ва ф. №3, инв. № 252 
3.
Тайғарин С. Төл тарих, Ясауи ілімі, Абай мұралары – біздің ұлттық идеология-
мызға айналуы керек // Ана тілі. 18 наурыз, 2011 жыл. 
4.
Кенжетай Д. Елбасы: Иасауи – біздің Конфуций. // Жас қазақ үні. 28 маусым, 2011 
жыл. 
5.
Кенжетай Д. Қожа Ахмет Ясауи дүниетанымы. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2008 
жыл. 
6.
«Қожа Ахмет Ясауи мұрасымен ілімінің зерттелу мəселелері»: атты халықаралық 
конференция. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2008. – 300 б.
 
 
BOBUR VA HAYDAR MIRZO NIGOHIDA ABDURAHMON JOMIY IJODI 
 
E.Hazratqulova, 
 О
ʻ
zMU doktoranti 
 
Abdurahmon Jomiy ijodi bugungi kunda jahon adabiyotshunoslari
197
va о
ʻ
zbek olimlari 
tomonidan munosib tadqiq etilmoqda. Jomiy ijodining dastlabki tadqiqotchisi Alisher Navoiydir. 
Uning «Majolisu-n-nafois», «Xamsatu-l-mutahayyirin» asarlari, devonlari debochalari hamda bir 
qator g‗azallaridagi murojaatlar Abdurahmon Jomiyning adabiy biografiyasini о
ʻ
rganishda nodir 
manba vazifasini о
ʻ
taydi. Boburning adabiy tahlillarida ba‘zi shoir, ijodkorlarning ijodiy qiyofa-
siga kengroq sahifa ajratilgan bо
ʻ
lsa, ba‘zi shoirlarning badiiy mahoratini qisqa jumla va ibora 
bilan baholashga harakat qilingan. Bunda shoirlarning tо
ʻ
liq adabiy merosi bilan tanishilganlik, 
boshqa tazkiralar ma‘lumotidan ilmiy foydalanish yoki og‗zaki ma‘lumotlarga tayanish kabi 
usullar qо
ʻ
l kelgan. Abdurahmon Jomiy nomi esa «Boburnoma»ning sakkiz о
ʻ
rnida tilga olinadi. 
Bobur uni asosan Mavlono Abdurahmon Jomiy va Mullo nomlari bilan ataydi. Yirik hajmdagi 
asarda buyuk mutassavuf shoir haqida ma‘lumot siyrak kо
ʻ
rinishda. Biroq shu murojaatlarning 
о
ʻ
ziyoq Boburning Jomiyga bо
ʻ
lgan munosabati haqida va bu munosabat orqali mutasavvufning 
Movarounnahr va Xuroson madaniy adabiy muhitidagi beqiyos roli tо
ʻ
g‗risida konkret xulosalar 
chiqarishimizga yordam beradi. Hirot adabiy muhitini yoritar ekan, Bobur Abdurahmon Jomiyni 
shoirlarning sardaftari deya ataydi: «… bu jam‘ning saromad va sardaftari Mavlono Abdurah-
mon Jomiy edi.»
198
Jomiy ijodini yoritilishda ma‘lum bir asar aniq tahlilga tortilmaydi, biroq 
uning Hirot adabiy muhitidagi yuksak darajasi qisqa fikr va ba‘zi badiiy lavhalar vositasida 
197
Холмўминов Ж. Жомий ва Европа. https://www.researchgate.net/publication/337656121. 
198
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Бобурнома. Тошкент. Шарқ НМАК, 2002. 138-бет 


203 
namoyon bо
ʻ
ladi. Jomiy ijodining salmog‗i uning ma‘naviy dunyosi bilan bilan qiyoslanadi: 
«…zohir va botin ulumida ul zamonda ul miqdor kishi yо
ʻ
q edi. She‘ri xud ma‘lumdir. Mullo-
ning janobi andin oliyroqdurkim, ta‘rifqa ehtiyoji bо
ʻ
lg‗ay». Kо
ʻ
p hollarda Jomiy bilan bir dav-
rada ijod qilgan ijodkorlarning hikoyalarida, tazkiralarida uning karomatlari, xokisor turmush 
tarzi va sufiy shoir ekanligiga e‘tibor qaratiladi. Bobur о
ʻ
zining qisqa mushohadasida esa uning 
tasavvuf ilmining yuksak bilimdoni hamda shu ma‘naviy oqim talablariga qat‘iy rioya qilib, 
kamolotga erishgan valiy zot gavdalantirgan. Boburning mazkur e‘tirofi Abdurahmon Jomiyning 
she‘ri xud ma‘lum
ligini
 
ta‘kidlash orqali tasavvuf ohanglarining о
ʻ
sha davr nazm ixlosmandlari 
shuuriga chuqur singib ketganini va bu yо
ʻ
nalishdagi adabiyotda Jomiy g‗azallari kо
ʻ
pchilikka 
suyukli ekanligini yana bir bor eslatmoqchi bо
ʻ
lgan. Davomida m

Download 4,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish