Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy Universiteti Tarix fakulteti Tarix

Sagʻbon
”, yaʼni “
Saʼvon
” soʻzi aslida 
“
Suqbon
” shaklidan kelib chiqqan va “
bozor qorovuli
” maʼnosini anglatgan.
Chigʻatoy darvozasi
. Antropotoponim; darvoza nomining kelib chiqishi 
Chingizxonning (1155–1227) oʻgʻli Chigʻatoyning (vafoti 1242-y.) ismi bilan 
bogʻliq.
Koʻkcha darvozasi
– Koʻkcha dahasining janubiy-gʻarbiy qismida. 
“Koʻkcha” toponimi haqida yuqorida toʻxtalib oʻtilgan. 
Beshogʻoch dahasidagi darvozalar nomlari .
Samarqand darvoza
orqali Toshkentdan Samarqandga olib boruvchi yoʻl 
oʻtgan. Shu bois, darvozaga Samarqand shahrining nomi berilgan.
 Kamolon darvozasi
. Taxminimizcha, “
kamolon
” soʻzi “
kamondoron
” 
etnonimining keyinchalik talaffuzda oʻzgarib qolgan shakli. S.Qorayevning 

---

taxminicha, “Kamondaron” yoki “kamongoron” toponimi 
―kamon yasovchi 
ustalar‖ 
maʼnosini bildiradi
16
. Yaʼni “kamondaron” soʻzi mazkur yerda kamon, 
oʻq tayyorlagan kishilarning yashaganligidan dalolat beradi.
Beshogʻoch darvozasi
. Beshogʻoch dahasining nomi bilan bogʻliq. Mazkur 
toponim haqida yuqorida maʼlumot berilgan. 
Shayxontahur dahasidagi darvozalar nomlari.
Qoʻymas darvozasi
. Manbalarda Qoʻymas-qirilmos, Qoʻymas-kenagas 
shakllarida ham uchraydi. Darvozaning nomi shu yerdagi Qoʻymas yoki Qirilmos 
tepaligi bilan bogʻliq. Shuningdek, “Qoʻymas” soʻzi darvozaning oʻtish juda qiyin 
joyga oʻrnatilishini anglatadi, deyish mumkin. Kenagas esa – bu etnonim. 
Darvozaning XIX asrdagi Qoʻymas-kenagas nomi uning Qoʻymas nomli tepalikda 
joylashgani va bu hududda kenagaslar yashaganidan dalolat beradi, degan fikr 
mavjud. Qoʻymas – qadimgi toponim boʻlib, u “katta yoʻl” yoki “katta koʻcha” 
maʼnolarini anglatgan
17
.