O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Oqiziqlar moduli yoki yuvilish moduli deb, daryo suv to‘plash 
maydonining 1 km
2
yuzasidan ma’lum vaqt (kun, oy, yil) davomida 
yuviladigan oqiziqlar miqdoriga aytiladi.
Yuvilish moduli 
R
M
bilan 
belgilanib, uning qiymati yillik vaqt oralig‘i uchun quyidagicha topiladi: 
F
R
M
R



3
10
54
,
31
, 
bu yerda: F ­ daryoning suv to‘plash maydoni, km
2
larda; R ­ o‘rtacha 
yillik oqiziqlar sarfi, kg/s; 31,54

10
3
koeffitsiyent yuvilish modulini 
t/km
2

 
yil 
o‘lcham birligida ifodalashga imkon beradi
.
Daryo suvining o‘rtacha loyqaligi deb, uning hajm birligida 
mavjud bo‘lgan oqiziqlar miqdoriga aytiladi.
O‘rtacha loyqalik 
rt
o
'

bilan 
belgilanib, quyidagicha hisoblanadi:
 
Q
R
rt
o

'

, 
bu yerda: R ­ oqiziqlar sarfi, 
kg/s 
larda; Q ­ suv sarfi, m
3
/s larda. 
Loyqalikni 
kg/m
3
yoki 
g/l 
da ifodalash mumkin. 
Daryolar oqiziqlarining eng muhim ko‘rsatkichlaridan yana biri, 
ularning 
granulometrik (mexanik) tarkibidir.
 
Oqiziqlarning granulometrik 
tarkibi, ya’ni ular o‘lchamlarining fraksiyalar bo‘yicha taqsimlanishini 
o‘rtacha diametr (
rt
o
d
'
) orqali quyidagicha ifodalash mumkin: 
%
100
'



i
i
rt
o
d
d

, 
bu yerda: 
i
d
­ ayrim fraksiyalarning diametrlari, 
mm 
larda; 
i

­ shu 
fraksiyaga kiruvchi oqiziqlar og‘irligining umumiy og‘irlikka nisbatan 
foizlarda aniqlangan qiymati.