O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi o„zbekiston milliy universiteti

 
 
 
 
 
 

---

135 
Din
iy 
b
ag‘
rike
n
gl
ik 
(tole
ran
tl
ik)
Mafku
ravi
y 
im
m
u
n
ite
t 
va 
g‘
o
yav
iy 
kur
as
h
ch
an
lik
Ekolo
gik 
b
ilim 
va 
m
ad
an
iyat
So
g‘
lo
m
tu
rmu
sh
tarz
i 
va 
jis
m
o
n
iy 
m
ad
an
iya
t 
(vale
ol
og
iya
) 
P
edago
gik
- 
p
si
xo
logik 
b
ilimla
r va 
m
alakalar
Si
yo
siy
h
u
q
u
q
iy 
b
ilim 
va 
m
ad
an
iyat
Shaxsning 
ma’naviy 
kamoloti 
(barkamollik 
darajasi) 
Kas
b
iy 
m
ah
or
at
(b
ilim,
k
о‘
n
ikm
a 
va 
m
alaka
) 
Iq
ti
so
d
iy 
b
ilim,
kо‘
n
ikm
a 
va 
m
alaka
Yuk
sak 
ma
’navi
ya
tli 
sha
xs
 

---

136 
Eko
lo
gik qad
ri
yat
-
lar
n
i asrash
ga 
in
tilu
vcha
n
lik
Atro
f-
m
u
h
it 
h
im
o
yasid
ag
i 
tashab
b
u
sko
rli
k 
M
ehn
ats
ev
arl
ik 
Atro
f-
m
u
h
itn
i asrab
- 
av
aylashd
a fao
llik
Vatan
p
arvarlik,
o
n
a-
tabi
atga
m
ehr
-m
u
h
ab
b
at
Sh
axsiy
m
as’u
liy
at
Vi
jd
o
n
lili
k, 
b
u
rch
ga 
sad
o
q
at
Tabi
atga
e
h
ti
yo
tk
o
ro
n
a 
m
u
n
o
sab
atda b
о‘
lish
О‘
z-
о‘
zin
i na
zo
ra
t 
q
ilish
Tabi
atni
m
u
h
o
faz
a qi
lishd
a 
q
at’i
yat
lilik
Tabi
at 
b
o
yli
klari
d
an
fo
yd
ala
n
ish
d
a t
eja
m
ko
rli
k 
Vatan
p
arvarlik,
o
n
a-
v
atan
ga 
m
ehr
-m
u
h
ab
b
at
Ek
ologik b
ilim 
va mada
niy
at
ni belgi
lov
ch
i f
az
ila
tla
r 
Atro
f-
m
u
h
itg
a o
id
bil
im
d
o
n
lik
Tabi
atdag
i o
b
’y
ek
t 
va 
h
o
d
isal
arn
i qi
yo
slay
o
lish
Atro
f-
m
u
h
itd
ag
i о‘
zg
ari
shl
arg
a 
ziyraklik
Atro
f-
m
u
h
itg
a ni
sba
tan 
te
’ran
fikrla
y 
o
lish
Ah
lo
q
iy
- 
ek
o
lo
gik 
on
gl
ik
EKOLOGI
K 
BILI
M 
V
A MAD
ANI
YAT
Eko
-
lo
gik 
m
as’
-
u
li-
yatli
-
lik
Eko
-
lo
gik 
iro
d
a
-lilik
Ekolo
gik 
q
ad
riyat
lar
n
i 
h
u
rma
t 
q
ilis
h

---

137 
4.2. Ekologiya sohasida xalqaro hamkorlik va O„zbekiston 
Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish
to„g„risidagi qonunlari. 
 

«Tabiatni muhofaza qilish to„g„risida»gi 
O‗zbekiston Respublikasi 
Qonunu. 1992-yil 9-dekabrda qabul qilingan. Bu Qonun 
respublikada tabiat muhofazasidagi bosh hujjat bo‗lib, u tabiiy 
muhitni muhofaza qilish va uning resurslaridan foydalanishni 
tartibga solish bo‗yicha respublikaning, strategiyasini belgilab 
beradi. Respublikada tabiat muhofazasi bo‗yicha qabul qilinadigan 
boshqa barcha Qonunlar va respublika hukumatining meyoriy 
hujjatlari unga bo‗ysunadi. Qonunda inson bilan tabiat o‗rtasidagi 
munosabatlarning uyg‗un rivojlanib borayotganligi aks ettirilgan 
bo‗lib, 
unda 
tabiatning 
alohida 
olingan 
har 
bir 
obekti 
muhofazalanishi belgilangan va respublika fuqarolari yashash uchun 
qulay atrof muhitiga ega bo‗lishlik kafolatlangan. Qonun 11 bo‗lim 
va 53 moddadan iborat. 

«Davlat sanitariya nazorati to„g„risida»gi 
O‗zbekiston Respublikasi 
Qonunu. 1992-yil 3-iyulda qabul qilingan. Qonun davlat sanitariya 
nazorati xodimlariga insonlar yashash muhitining radiatsion va 
epidemiologik xavfsizligini doimiy ravishda nazorat qilib borish 
huquqini beradi. Qonun (6 bo‗lim va 32 moddadan iborat. 

«Suv va suvdan foydalanish to„g„risida»gi 
O‗zbekiston 
Respublikasi Qonunu. 1993-yil 6-mayda qabul qilingan. Qonun 
suvdan foydalanuv- chilarning undan oqilona foydalanishlari, suv 
manbalarini, ochiq suv havzalari va yer osti suvlarini ifloslanishdan 
asrash bo‗yicha huquq va majburiyatlarini belgilab beradi. Qonun 19 
bob va 119 moddadan iborat. 

«Atmosfera havosini muhofaza qilish to„g„risida»gi 
O‗zbekiston 
Respublikasi Qonunu. 1996-yil 27-dekabrda qabul qilingan. Qonun 
atmosfera 
havosining 
kimyoviy, 
fizikaviy 
va 
biologik 
ifloslanishining oldini olish, sanoat va transport korxonalari hamda 
respublika 
fuqarolarining 
havoni 
sof 
saqlash 
bo‗yicha 
majburiyatlarini belgilab beradi. Qonun 30 moddadan iborat. 

«O„simliklar dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish 
to„g„risida»gi 
O‗zbekiston Respublikasi Qonunu. 1997-yil 26-
dekabrda qabul qilingan. Qonun respublikaning o‗simliklar dunyosi 
resurslaridan foyda lanishda yuridik va jismoniy shaxslarning huquq 
va majburuyatlarini belgilaydi, o‗simliklar qoplamini muhofaza 

---

138 
qilish, uni poymol qilishning oldini olish, dorivor yovvoyi 
o‗simliklarni noqonuniy yig‗ish yoki nobud qilish, ular o‗sib turgan 
tabiiy muhitni asrash, yashil fondni ko‗paytirish va shu singari 
boshqa ko‗pgina masalalani tartibga soladi. Qonun 28 moddadan 
iborat. 

«Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish 
to„g„risida» 
gi O‗zbekiston Respublikasi Qonunu. 1997-yil 26-
dekabrda qabul qilingan. Qonun respublikaning hayvonot dunyosi 
resurslaridan foydalanishda yuridik va jismoniy shaxslarning huquq 
va majburiyatlarini belgilaydi, yovvoyi hayvonlarning yashash 
joylarini saqlash, yovvoyi hayvonlarni noqonuniy ovlash va 
tutishning oldini olish, kamyob hayvonlarning genofondini yaratish 
va shu singari boshqa ko‗pgina masalalami tartibga soladi. Qonun 4 
qismga bo‗lingan 41 moddadan iborat. 

«O„rmon to„g„risida»gi 
O‗zbekiston Respublikasi Qonunu. 1999-yil 
15- aprelda qabul qilingan. Qonunda O‗zbekistonning o‗rmon 
boyliklari davlatga tegishli xalq mulki ekanligi e‘lon qilingan, davlat 
o‗rmon fondi va u egallagan maydonlar yeri, o‗rmonni muhofaza 
qilish va undan foydalanishda davlat boshqaruvi va bunda 
O‗zbekiston Respublikasi tabiatni muhofaza qilish Davlat 
qo‗mitasining vakolatlari belgilab berilgan. Qonunda shuningdek, 
o‗rmondan muvaqqat va doimiy foydalanuvchilarning huquq va 
majburiyatlari belgilangan, fuqarolarning o‗rmonda bo‗lish tartib-
qoidalari o‗ratilgan, davlat o‗rmon kadastrini yurgizish, o‗rmonni 
tiklash va uni ko‗paytirish tadbirlari belgilab qo‗yilgan. Qonun 43 
moddadan iborat. 

«Ekologik ekspertiza to„g„risida»gi 
O‗zbekiston Respublikasi 
Qonunu. 2000-yil 25-mayda qabul qilingan. Qonun atrof-muhitga 
iflosliklarni chiqaruvchi yangi yoki qayta quriladigan (ishlab turgan) 
korxonarning qurilish loyihalarini ekologik nuqtai nazardan 
tahlildan o‗tkazish zarurligi va tartib-qoidalarini belgilaydi. Qonun 
26 moddadan iborat. 
