O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
Terminallar
Mini EHM
 
Terminallar
Mini EHM
ShK
ShK
ShK
ShK
ShK
Mini EHM
Tashkilot
1-bo’lim
2-bo’lim
4-bo’lim
3-bo’lim
1.6-rasm.. Tashkilotda bir nechta mini kompyuterlarni avtonom tarzda ishlatish va shaxsiy 
kompyuterlar tarmog‘idan foydalanish
. 
1.4.2. Tarmoq texnologiyalari standartlari 
80 yillarning o‘rtasida lokal tarmoqlarda ishlash usuli o‘zgara boshladi. 
Kompyuterlarni tarmoqqa ulash standart texnologiyalari qabul qilindi: 
Ethernet
, 
Arcnet
, 
Token Ring
, 
Token
Bus
, keyinchalik — 
FDDI
. 
80-yillarda lokal tarmoqlar uchun kommunikatsiya texnologiyalari asosiy 
standartlari qabul qilindi: 1980 yilda — 
Ethernet
, 
1985 yilda — 
Token Ring
, 
80 
yillarning oxirida — 
FDDI
. Bu quyi pog‘onada OT-larning muvofiqligini 

---

17 
taʼminladi hamda 
OT va tarmoq kartalari drayverlari o‘rtasidagi interfeysni 
standartlashtirdi. 
90-yillar oxirida 
Ethernet 
oilasidagi lokal tarmoq texnologiyalari boshqa 
texnologiyalarga nisbatan yaqqol ustunlikka erishdi. 
Ethernet 
oilasidagi lokal 
tarmoq texnologiyalariga klassik texnologiya 
Ethernet
10 Mbit/s, 
Fast Ethernet
100 
Mbit/s va 
Gigabit Ethernet
1000 Mbit/s kiradi. Bu yеrda Mbit/s – tarmoq tezligi, 
yaʼni 1 sekund vaqt ichida qancha maʼlumot o‘tkaza olish qobiliyatini anglatadi. 10 
Mbit/s – bu 1 sekundda 10 Mbit (bu 10/8=1,25 megabayt) maʼlumot o‘tkazilishi 
anglatadi. Oddiy algoritmlar 
Ethernet 
qurilmalarining arzonligini belgilab berdi. 
Barcha 
Ethernet 
texnologiyalari bir biriga yaqin, bu esa ular asosida tashkil etilgan 
tarmoqni qo‘llab-quvvatlash va integratsiya qilishni osonlashtiradi. 
1.4.3. Kompyuter tarmoqlarining rivojlanishida shaxsiy kompyuterlarning roli 
80-yillar boshida kompyuter tarmoqlari tarixida yana bir muhim hodisa – 
shaxsiy kompyuterlarning paydo bo‘lishi bo‘ldi. 
Ushbu qurilmalar tarmoqlarni qurish uchun ideal asos bo‘ldi: bir tomondan 
tarmoq dasturiy taʼminotining ishlashi uchun ular (shaxsiy kompyuterlar) yеtarli 
darajada quvvatga ega edi, ikkinchi tomondan murakkab masalalarni hal qilish 
uchun hisoblash quvvatini birlashtirish hamda qimmatli periferiya qurilmalar, 
disklardan birgalikda foydalanish (yaʼni bir nechta kompyuterdan umumiy diskka 
va yagona periferiya qurilmasiga murojaat qilish) zaruratining tug‘ilishi. Shu uchun 
shaxsiy kompyuterlar lokal tarmoqlarda faqat mijoz kompyuter sifatida emas, balki 
maʼlumotlarni saqlash va qayta ishlash serverlari sifatida ham qo‘llanila boshlandi. 
Bu esa mini kompyuterlar va meynfreymlarni muomaladan chiqishiga olib keldi. 
Kompyuterlar faqat mutaxassislar tomonidan ishlatilmasdi, shuning uchun 
do‘stona interfeysli dasturiy taʼminotlarni ishlab chiqish hamda maʼlum 
funksiyalarni OT tomonidan qo‘llab-quvvatlanishi majburiy bo‘ldi. Natijada shaxsiy 
kompyuterlarda tarmoq funksiyalari OT-lar tomonidan taqdim etila boshlandi.