O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
18.1-rasm. Tarmoq fayl serveri 
UNIX-ga asoslangan OT-ning turli xil versiyalarida NFS protokoli mashhur. 
Network File System (NFS) – bu 1984 yilda Sun Microsystems tomonidan ishlab 
chiqilgan tarmoq fayl tizimiga kirish protokoli. Ushbu protocol masofadan 
proseduralarni chaqirish protokoli (ONC RPC) ga asoslangan. Masofadagi fayl 
tizimlarini tarmoq orqali ulash imkonini beradi. 
18.3.
 
Tarmoq fayl tizimi funksiyalari 
Tarmoq fayl tizimi (NFS) tarmoq kompyuterlariga serverdagi umumiy 
kataloglarga 
kirishni 
taʼminlash 
uchun 
ishlatiladi. 
Fayllarni 
serverda 

---

193 
markazlashtirilgan holda saqlash katta tarmoqdagi ishlarni tashkil qilishni 
osonlashtiradi. Ayniqsa bitta foydalanuvchi turli vaqtlarda turli xil kompyuterlarda 
ishlashi mumkin bo‘lgan joylarda bu juda qulay hisoblanadi, chunki u fayllarga 
istalgan kompyuteridan murojaat qilishi mumkin. Fayl serveridan foydalanib, 
birdaniga bir nechta vazifalar hal qilinadi: 

barcha maʼlumotlarni muntazam ravishda zaxira nusxalash: bu operatsiyani 
bir necha o‘nlab yoki yuzlab kompyuterlar uchun alohida alohida bajarish qiyin, 
ammo bu bitta serverda yoki bir nechta serverlarda binu amalga oshirish oson; 

maʼlumotlarni saqlash ishonchliligini oshirish: tarmoqdagi har bir 
kompyuterni RAID massivi bilan jihozlash maqsadga muvofiq emas, chunki 
kompyuterdagi fayllarning aksariyati, masalan o‘rnatilgan dasturiy taʼminot, ularni 
buzilishdan himoya qilishdan ko‘ra ularni qayta o‘rnatish osonroq; ammo fayl 
serverini RAID-massivi bilan jihozlash (hech bo‘lmaganda RAID-massivini tashkil 
qilishning dasturiy vositalarini qo‘llash) maqsadga muvofiq bo‘lar edi; 

saqlash xarajatlarining pasayishi: Agar barcha kompyuterlarda katta 
hajmdagi diskni o‘rnatish qimmat va samarasiz bo‘lsa, unda serverda kengaytirilishi 
mumkin bo‘lgan katta diskni o‘rnatish mumkin; 

barcha kompyuterdan maʼlumotlarga kirishni taʼminlash.