O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Markerni uzatish 
(Token Passing).
 
Markerni uzatish tarmoqlarida bir 
kompyuterdan ikkinchisiga halqa bo‘ylab doimiy ravishda maxsus xabar (marker) 
aylanib yuradi. Markerni olgan kompyuterda uzatish uchun maʼlumot bo‘lmasa, u 
shunchaki markerni keyingi kompyuterga uzatadi. Agar uzatish uchun maʼlumot 
mavjud bo‘lsa, unda kompyuter markerni to‘xtatadi, uni maʼlumot bilan to‘ldiradi 
va bularning barchasini halqadagi keyingi kompyuterga yuboradi. Ushbu maʼlumot 
toki qabul qiluvchi kompyuterga yеtib bormaguncha halqa bo‘ylab bir 
kompyuterdan keyingi kompyuterga o‘tib boraveradi. 

---

31 
O’tkazishning zarurligi
Kanalni eshitish
Kanal bandmi?
Ma’lumot jo’natishning 
boshlanishi
Kanalni eshitish
Kolliziya ro’y berdimi?
Jo’natish davom etadi
Ma’lumot jo’natildimi?
Kanalning bo’shatilishi
Jo’natishni to’xtatish
Ixtiyoriy pauza 
tanlaniladi
Qayta urinish
Qayta urinishlar soni 16 
da ko’pmi?
Paketni tashlab yuborish
Ha
Yo’q
Ha
Yo’q
Ha
Yo’q
Texnik pauza
Ha
Yo’q
 
2.13-rasm. CSMA/CD usuli algoritmi 
Maʼlumotlarni uzatish vaqtida tarmoqda marker bo‘lmagani uchun, boshqa 
kompyuterlar maʼlumot uzata olmaydi. Shuning uchun, marker uzatiladigan 
tarmoqlarda to‘qnashuvlar yo‘q (2.14-rasm). 

---

32 
O’tkazishning zarurligi
Marker keldimi?
Marker bo’shmi?
Markerni paketga 
joylash
Markerni xalqa bo’ylab 
jo’natish
Marker analizi
Marker manzilgacha 
bordimi?
Ma’lumotlarni xisoblash 
belgilari bo’yicha 
markerni belgilsh
Marker jo’natuvchigacha 
bordimi?
Marker analizi va 
marker bo’shatilishi
Ha
Yo’q
Yo’q
Ha
Yo’q
Yo’q
Ha
Ha