O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug`bek nomidagi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA
O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG`BEK NOMIDAGI
O`ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
IJTIMOIY FANLAR FAKULTETI
PSIXOLOGIYA KAFEDRASI
2-kurs Yoshlar psixologiyasi talabasi


KAMOLOVA ZULFIYAning
ETNOPSIXOLOGIYA fanidan

“Etnik nizolarni hal etishni ijtimoiy-psixologik jihatlari” mavzusida

KURS ISHI


Bajardi: Kamolova Zulfiya
Ilmiy rahbar:
M.T.KARIMOVA
psixologiya fanlari o’qituvchisi
Mundarija
Kirish…………………………………………………………………………..…3
I.BOB. ETNIK NIZOLAR HAQIDA UMUMIY MA’LUMOT……………….…5
1.1. Etnik nizolarning sabablari va nazariyalari………………………………......8

1.2. Sovuq urushdan keying etnik nizolar………………………………………….…11

II – BOB. ETNIK NIZOLARNI HAL ETISHNI IJTIMOIY-PSIXOLOGIK JIHATLARI…………………………………………………………………..….15
2.1. Etnik nizolarni institutsional hal etish……………………….………………….17
2.2. Rasmiy institutlardan tashqarida etnik nizolarni hal qilish…………………… Xulosa……………………………………………………………………………..30
Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………………………32

Kirish
Mavzuning dolzarbligi: Bizning zamonimizda dunyoda va ayrim mamlakatlarda etnik nizo qo'zg'atish haqida ko'p gap bor. Davlatlarning qonun chiqaruvchi organlari hozirda Jinoyat kodeksiga o'zgartirilib, bunday harakatlar uchun javobgarlikni kuchaytirmoqda. Har doim kimdir hibsga olingan, jinoyat ishlari ochilmoqda. Etnik nafratni qo'zg'atish, qotillik va boshqa jinoyatlar sodir etilganligi sababli sodir etilgan. Keling, nima sodir bo'layotganini tushunishga harakat qilaylik.
Birinchidan, atamani belgilashingiz kerak. Etnik nafratni qo'zg'atish - millatlararo va millatlararo dushmanlikni qo'zg'ashga qaratilgan harakatlardir. Barcha taraqqiy etgan mamlakatlarda ular jinoyat deb hisoblanadi va bunday shubhali shaxslarga qarshi jinoyat ishi qo'zg'atiladi. Va endi biz batafsilroq ko'rib chiqamiz.
Masalan, milliy nizo keltirib chiqaruvchi Rossiya davlati mamlakat xavfsizligiga va davlat tizimining asoslariga qarshi jinoyatdir . Ochiq va tozalang. RF Konstitutsiyasining moddasi o'z fuqarolarini va mamlakat hududida yashovchi barcha odamlarni millatlararo, irqiy, ijtimoiy, milliy va diniy sabablarga ko'ra dushmanlikka olib boradigan barcha narsalarni agitatsiya qilish va targ'ib qilish mumkin emasligi haqida ogohlantiradi. Jinoyat kodeksida bunday harakatlar uchun jarima belgilanadi. Shunday qilib, Rossiya Federatsiyasi Jinoyat kodeksining 282-moddasida milliy nizo qo'zg'ashda aybdor, ayrim faoliyatlar (3 yilgacha), majburiy ish (108 soatgacha), axloq tuzatish ishlari (1 yilgacha) yoki qamoq jazosi (2 yilgacha) . Ko'rib turganingizdek, Rossiyada bunday harakatlar noqonuniy hisoblanadi.
Butun dunyoda etnik nafratni qo'zg'atish bilan qanday bog'liq? Nemis Jinoyat kodeksida nafratni qo'zg'atuvchi, uni aholining ma'lum bir qismiga qarshi boshqaradigan har bir kishi uchun ijtimoiy nizo qo'zg'ashni qo'llab-quvvatlaydi, aholining bu yoki boshqa qismini kulgiga solib, jazoga loyiq bo'lishi mumkin - 5 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish. Bu erda Rossiyaga qaraganda hammasi juda ham qattiq.
Frantsiya, Daniya, Niderlandiya va o'sha Germaniyada milliy nizo qo'zg'ashga qaratilgan turli xil bayonotlar uchun ishonchni ta'minlaydigan qonun mavjud. Va niyat va ehtimoliy oqibatlar bormi, degani emas. Bu erda favqulodda misol: Frantsiyada gazetaning muharriri sudlangan, antisemitlarga qarshi g'azabli maqola chop etgan. Sudlanuvchi ma'lumotni o'qimasdan ma'lumotni e'lon qilish orqali o'zini himoya qilishni xohladi va uni nafratga undash niyati yo'q edi. Biroq, bu unga yordam bermadi.
Frantsiya, shuningdek, Jinoyat kodeksiga natsistlar tomonidan yahudiylarning genotsidni haqiqatan ham inkor etish yoki so'roq qilishning imkoni yo'qligini o'zgartirdi. Bu, jinoyatchining niyatidan qat'i nazar, jinoyatdir. Ko'pchilik bu yondashuvni tayoqning nishonasi deb hisoblaydi, ammo haqiqat qolmoqda. Olimlar ko'proq fikr va fikrlarni o'qiy olishlari mumkin bo'lsa, unda tegishli o'zgarishlar kiritiladi. Kelajakda nimani kutish mumkinligini kim biladi.Shu kabi qonunlarda boshqa mamlakatlar bor. Masalan, Irlandiyada etnik nizolar sababli jinoyatni sodir etish uchun, aholining nafratiga yoki qo'rquviga olib keladigan tahdid qiluvchi, tajovuzkor yoki tajovuzkor so'zlarni ishlatish etarli. Va Isroilda, bir tarzda, irqchilikka ishora qiluvchi nashr uchun 5 yilgacha qamoq jazosini olishingiz mumkin. Biroq, irqchilikni rag'batlantirish uchun qonun tomonidan taqiqlangan maqolalarni saqlash va tarqatish uchun siz 1 yilni "kostyumlarga" o'tkazishingiz kerak bo'ladi. Hindiston ham dunyodan orqada qolmadi. Agar siz bu erda jamoaviy nizo qo'zg'atuvchi sifatida e'tirof etilsa, unda jazo sizni kutib turmaydi va bu 5 yilgacha bo'lgan hukmdir.
Xulosa qilib aytganda, AQShda qanday narsalar borligini ko'rib chiqaylik. Bu erda, boshqa mamlakatlardan farqli o'laroq, sudlar keng qamrovli so'z erkinligiga ega. Bunday harakatlar uchun jinoiy javobgarlikka jiddiy to'siq qo'yadi. Qo'shma Shtatlar sudlari tan olganidek, so'z erkinligini cheklash faqat noqonuniy harakatlar xavfi mavjud bo'lgan hollarda va boshqa barcha choralar samarasiz bo'lgan hollarda joizdir. Bu yerda natsistlar shimga o'xshash kiyingan, Chikago ko'chalarida, yahudiylar Holokostdan omon qolgan jonli yashovchilarda yurishadi. Va bu erda hech qanday qonunbuzarlik yo'q, chunki har bir kishi so'z erkinligi huquqiga ega. Kurs ishining maqsadi: Etnik nizolarni hal etishni ijtimoiy-psixologik jihatlarini o’rganish hamda amaliyotga tadbiqini tekshirib ko’rish.