O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug'bek nomidagi o'zbekiston milliy universiteti

Ichki fleksiya – 
so'zning o'zagi ichida unlilarning o'zgarishi yoki 
tovushning yo'qolishi. Turli grammatik vositalarni hosil qilishda va yangi so'zlar 
yasashda ichki fleksiya ishtirok etadi. Ichki fleksiya tashqi fleksiyadan, ya'ni 
so'z o'zagining oxiridagi grammatik ko'rsatkichlardan, masalan, son va kelishik 
kategoriyalari qo'shimchalaridan farq qiladi. Ichki fleksiya semit tillariga, 
xususan, arab tiliga xosdir. Masalan, k-t-b o'zagidan ("yozmoq") ichki fleksiya 
vositasida kataba ("u yozdi"), kutuba ("u yozilgan"), kotibun ("yozuvchi", "hat-
tot"), kitabun ("yozilgan"). Ichki fleksiya yordamida kelishik shakllari yasaladi. 
Rus tili ichki fleksiyaga boy bo'lib, unda unlilarning almashinuvi ko'p uchraydi. 
Masalan, лежать, лёжа, ложиться, ходить, хождение, ход, ходячий kabi. 

---

- 116 - 
3) 
Reduplikatsiya 
(lotin tilidagi 
reduplicare
– "ikkilantirmoq") – so'z, un-
ing o'zagi yoki boshlang'ich bo'g'inini qaytarish vositasida grammatik ma'noni 
ifodalashdir. U juda ko'p tillarda mavjud. Qaytarish yo'li bilan so'zlarning 
ma'nosi kuchayishi mumkin: ko'm-ko'k, qop-qora, sap-sariq kabi. Indonez tilida 
so'zlarni qaytarish vositasida ko'plik ifoda etiladi: sudara – "o'rtoq", sudara-
sudara (sudara
2
) – "o'rtoqlar", malaya tilida orang – "inson, kishi", orang-orang 
– "insonlar, kishilar" kabi. 
4) 
Qo'shish 
– so'zlarni va ularning elementlarini yangi so'z yasash uchun 
biriktirishdir. Masalan, o'zbek tilida gultojixo'roz, karnaygul, ishlabchiqarish, 
ishyoqmas kabi so'zlar ikki yoki uch so'zning qo'shilishidan yasalgan. Odatda 
bunday so'zlarni