O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi marketing

6.2-rasm. Korxona va marketing strategiyasi darajasidagi rejalashtirish jarayoni

Savdo korxonasi va marketing strategiyasi darajasidagi rejalash-tirish jarayoni 6.2-rasmda berilgan.

129

Bozor imkoniyatlarining tahlili

Marketing

tadqiqotlari

Marketing

axboroti

Marketing muhiti

Bozor:

ulgurji, chakana

Maqsadli bozorlarni tanlab olish

Talabni,

xaridorlarni,

raqobatni

o‘rganish

Bozorlarni

segmentlash

Tovarni ishlab

chiqarish

Segmentlarni

ajratish
Bozorni

segmentlash

Marketing tizimini to‘ldiradigan majmua

Marketing majmuyini ishlab chiqish

Marketing

axboroti tizimi

Rejalashtirish

tizimi
Marketing

nazorati tizimi

Tashkiliy

tuzulishi

Narxni

shakllantirish

Taqsimot tizimi
Kommunikatsion

siljitish

6.3-rasm. Korxona (firma)ning marketing faoliyati jarayoni

Strategik rejalashtirish jarayonida raqobatdoshlik tahlili, firmaning kuchli va kuchsiz tomonlari, firma uchun bozor mavqeyi tahlili, obro‘li raqobatchilar tahlili, sotish tizimiga yorib kirish tahlili, shuningdek kommunikatsiya dasturi tahlil qilinadi. Agar firma maqsadi tovarni ishlab chiqarishni kengaytirish strategiyasiga mos kelsa, unda keyingi strategik yo‘llar bo‘lishi mumkin: segmentlar uchun yangi tovarlarni yaratish, jami bozorlarni qamrab olish uchun markalar sonini uzluksiz o‘stirish, qo‘shimcha tovarlar ishlab chiqarish imkoniyatlarini egallash va h.k.

130

Korxona-

ning
imkoni-yatlarini o‘rganish
Ishlab chiqarish salohiyati

Marketing

-Marketing rejalari va dasturlari.

-Bozor,tovar,sotuv kanallari tadqiqoti.

-Sotuvni rag‘batlantirish va reklama.
-Narxlar va narxni shakllantirish.
-Коmmunikatsiya aloqalari va axborot.

-Маrketing budjeti va uni bajarish.

Taqsimot va sotuv

-Transport imkoniyatlari va xarajatlarini boshqarish.

-Ombor xo’jaligi holati.

-Zaxiralar darajasi ularning joylashuvi hamda aylanishi.
-Tovarlarni qayta ishlash, qadoqlash imkoniyatlari.
-Sotuv hududlari(ayrim tovarlar sotish bo’yicha, xaridorlar turi sotuv kanallari va vositachilar bo’yicha).
-Moliyaviy barqarorlik va to’lov qobiliyati.

-Foydalilik va rentabellik (tovarlar, segmentlar, hududlar, sotuv kanallar, vositachilar bo‘yicha).

-O’zining va qarzga olingan mablag’lari, ularning nisbati.

Boshqaruvni tashkil etish va tashkiliy tuzilishi
-Tashkil etish va boshqaruv tizimi.

-Personalning malaka darajasi, uning tuzilishi.

-Mehnat unumdorligi.
-Ishchi kuchi qiymati, kadrlar qo’nimsizligi.
-Menejment darajasi.
-Korxona (firma) madaniyati.

-Ishlab chiqarish hajmi, tuzulishi, dinamikasi.

-Mahsulot assortimenti, uning kengligi va chuqurligi.

-Mahsulotni raqobatbardoshligi.
-Xomashyo va materiallar bilan ta’minlanganligi.
-Asbob-uskuna narxi va uning ishlatish darajasi.
-Ishlab chiqarishning ekologik darajasi.

6.4-rasm. Korxonaning ishlab chiqarish va bozor imkoniyatlarini baholash
131

Agar firmaning maqsadi bozorni strategik rivojlanishini amalga oshira borib sotish hajmini o‘stirishga yo‘naltirilgan bo‘lsa, quyidagi strategik yo‘llarni ko‘rib o‘tishi mumkin: sotish joylarini kengaytirish, potensial mijozlar sonini o‘stirib sotish, intensivligini oshirish.