O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi «kimyoviy texnologiya» fakulteti

---

 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
 
 
«KIMYOVIY TEXNOLOGIYA» fakulteti 
«KIMYOVIY TEXNOLOGIYA»
kafedrasi
 
“Neft va gaz qayta ishlash texnologiyasi” 
fanidan 
Laboratoriya mashg‘ulotlarining bajarilishi bo‘yicha 

Bajardi:

____-___NvaNGQIT talabasi________________________ 
Qabul qildi: 
____________________________ 
(imzo)
 
 
 
JIZZAX - 2022

---

2 
LАBОRАTОRIYA MАSHG’ULОTLАRI 
Labaratoriya ishlarini bajarishda ishlatiladigan asboblar bo’yicha umumiy 
ko’rsatmalar va kimyoviy labaratoriyalarda ishlash texnika xavfsizligi qoidalari 
1.1. Laboratoriyada ishlash qoidalari 
Kimyodan laboratoriya ishlarini boshlashdan oldin talaba ayni laboratoriyada ishlash uchun 
ishlab chiqilgan xavfsizlik texnikasi bilan tanishib chiqishi va maxsus jurnalga imzo qo‘yishi lozim. 
Talaba semestr mobaynida laboratoriya ishlarini tushunib bajargandagina ijobiy natijaga 
erishadi. Shuning uchun har bir laboratoriya ishining mazmuni, adabiyot va ma’ruza mavzulari 
bilan tanishib chiqqan talabagagina laboratoriya ishlarini bajarishga ruxsat beriladi. 
1.2. Asosiy qoidalar 
Kimyoviy laboratoriyada ishlashda amal qilinishi lozim bo‘lgan asosiy qoidalar:

Asosiy qoida- kimyo laboratoriyasidagi barcha tajribalarni oq xalat kiygan holda bajarish; 
1.
Ishning asosiy maqsadi aniq bo‘lmasdan, tajribani o‘tkazish uchun lozim bo‘lgan idishlar, 
asbob- uskunalar, reaktivlar tayyor bo‘lmasdan tajribani boshlamaslik; 
2.
Tajribani o‘tkazishda ko‘rsatilgan tartib va ketma-ketlikni aniq bajarish; 
3.
Ayni tajriba uchun ko‘rsatilgan barcha xavfsizlik qoidalariga rioya qilish; 
4.
Ayni laboratoriya ishlari uchun tayyorlangan reaktivlardangina foydalanish. 
Umumiy qo‘llanadigan reaktivlarni, konsentrlangan kislota va ishqorlarni ish joylariga 
olib ketmaslik; 
5.
Reaktivlarni ishlatishdan oldin uni ayni tajriba uchun ishlatish mumkinligini idishdagi 
yozuvga qarab aniqlash; agar idishda yozuv bo‘lmasa o‘qitivchining ruxsatisiz 
ishlatmaslik; 
6.
Ayni tajriba uchun reaktiv miqdori ko‘rsatilmagan bo‘lsa undan imkoniyati boricha kamroq 
ishlatish; 
7.
Ortiqcha olingan reaktivni qaytarib o‘z idishiga quymaslik va uning uchun ajratilgan 
maxsus idishga quyish; 
8.
Reaktiv olingan zahotiyoq uning idishining qopqog‘ini yopib, o‘z o‘rniga qo‘yish; 
9.
Quruq reaktivlarni forfor, metall yoki shisha qoshiqchalarda olish va ishlatilgandan so‘ng 
qoshiqchalarni filtr qog‘oz bilan tozalab qo‘yish; 
10.
Agar reaktiv pipetka yordamida olingan bo‘lsa, uni boshqa ishdishdagi reaktivni olish uchun 
ishlatmaslik; 
11.
Laboratoriya ishini bajarishda tinchlik va tartibni saqlash; 
12.
Tajribaning sodir bo‘lishini va barcha o‘zgarishlarni sinchkovlik bilan kuzatish; kuzatilgan 
tajriba natijalarini va reaksiya tenglamalarini tajriba tugashi bilanoq laboratoriya daftariga 
yozib qo‘yish; 
13.
Laboratoriya daftarida ish o‘tkazilgan kun, mavzuning nomi, tajribaning nomi, uning 
qisqacha mazmuni, asbob - uskunaning sxemasi yoki rasmi, kuzatish natijalari, reaksiya 
tenglamalari, hisoblashlar va xulosalar ko‘rsatilishi kerak; 
14.
Laboratoriya ishi tugagandan so‘ng talaba ishlatgan kimyoviy idishlarini yuvib, ish joyini 
tartibga solib, laborantga topshirishi kerak.