O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov

3–tajriba : Oksidlarga kislotalar ta’sir ettirib, tuz hosil qilish.
Bu ishni bajarish uchun probirkaga mis(II)– oksiddan ozroq soling. Uning ustiga 20 %li sulfat kislotadan yetarli miqdorda quying. So’ng probirkani shtatiga o’rnatib, ohista qizdiring.Qizdirish jarayonini probirkadagi mis oksidi batamom erib ketguncha davom ettiring. Eritmaning rangi qanday o’zgarishini kuzating va bajarilgan tajribaning reaksiya tenglamasini yozing.


4– tajriba : Neytrallash reaksiyasi asosida tuz hosil qilish.
Buning uchun 1 l suvda 160 gr NaOH eritib tayyorlangan eritmasidan 10 ml o’lchab olib, ilgaritddan tayyorlab qo’yilgan og’irligi ma’lum bo’lgan , chinni kosachag solinadi. Uning ustiga 1 l suvda 146 gr xlorid kislota eritilgan eritmadan tomiziladi. Kislotali muhit hosil qilinganligi lakmus qog’ozi yordamidaaniqlanadi. Hosil bo’lgan eritmani bug’latib nam tuz hosil qilinadi. So’ng uni qurutish shkafida quritiladi. Bajarilgan tajribaning reaksiya tenglamasi yoziladi va olingan tuzning nazariy qiymatiga nisbatan ishning hatosi hisoblanadi.


5–tajriba: Metallarga suv ta’sir ettirib asos hosil qilish.
Bu tajribani bajarish uchun probirkaga 5 – 10 ml suv solib uning ustiga magniy metallining kukunidan ozroq solinadi. So’ng probirka shtativga o’rnatiladi va 5 – 6 min. davomida ohista ohista qizdiriladi. Probirkadagi suyuqlikka ozgina fenolftalen tomiziladi. Tajriba davomida sodir bo’layotgan o’zgarishlar kuzatib boriladi va reaksiya tenglamasi yoziladi.


6-tajriba: Neytrallash reaksiyasi yordamida tuz hosil qilish.
Buning uchun HCL dan kichkina kolbachaga 10-15 ml solinadi. Uning ustiga bir necha tomchi fenolftaleni tomiziladi. So`ng maxsus tayyorlangan ishqor yordamida neytrallanadi . Buning uchun ishqor eritmasi kolbachadagi kislota ustiga asta-sekin tomiziladi. Bunda kislota bilan ishqorning normalligi bir xil bo`lishi lozim. Neytrallanish reaksiyaning oxirgi borgan-bormaganligini, eritma rangining o`zgarishi bilan aniqlash mumkin. Ishqor solingan byuretkaning hajmi ma’lum bo`lgani tufayli, 10 ml bir normallik kislotani titirlash uchun ketgan ishqorning miqdorini hisoblash mumkin.