O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi guliston davlat universiteti

O`zbekistonda erkin iqtisodiy zonalarni tashkil etilishi va ularning istiqbolli jihatlari. 2017 yil 3 mayda farmatsevtika mahsulotlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashgan ettita erkin iqtisodiy zonada (EIZ) mamlakatda tashkil etish to`g`risida farmon imzolandi. EIZ ning iqlim sharoitini hisobga olgan holda, Qoraqalpog`istonda - «Nukus-farm», Jizzax viloyatida «Zomin- farm», Namanganda «Kosonsoy- farm», Sirdaryo viloyatida «Sirdaryo- farm», Surxondaryo viloyatida «Boysun- farm» va Toshkent - «Bo`stonliq- farm» va «Parkent- farm» tashkil etildi.
Bugungi kunda 146 ta mahalliy farmatsevtika korxonasi 2000 dan ortiq dori vositalarini ishlab chiqaradi. 2016 yil yakunlariga ko`ra ushbu mahsulotlarning ulushi bozorning 55 foizini tashkil etdi.
Global farmatsevtika sanoati tomonidan ishlab chiqarilgan 8,5 ming dorivor dorilarning 6,3 mingtasi mamlakat ehtiyojlari uchun import qilinadi. Cheklovchi omil - farmatsevtika korxonalarini xorijiy xom ashyo va materiallarni olib kirishga bog`liqligi. Xalqaro tibbiyot amaliyotida qo`llaniladigan dorivor o`simliklarning 350 nomidan mamlakatda sanoat o`simliklarida 71 turdagi o`simliklar etishtiriladi. Ushbu hajmlar talab qilinadigan dori-darmonlarni ommaviy ishlab chiqarish uchun juda kam. [3]
Mazkur farmonni amalga oshirish uchun mamlakat hududlarida dorivor o`simliklarning muayyan turlarini etishtirish, dori vositalarini qayta ishlash va ishlab chiqarish uchun sanoat plantatsiyalarini yaratish bo`yicha maqsadli dasturni ishlab chiqish va bu o`z navbatida mintaqalarning iqtisodiy salohiyatini oshirishga olib keladi.
O`tgan davr mobaynida respublikaning barcha mintaqalarida qashshoqlik darajasi 2001 yilda 27,5% dan 2015 yilda 13,7% gacha pasayishi ta`minlandi. Mintaqalarda qashshoqlikni yanada kamaytirish qayta ishlash sanoatini rivojlantirish bilan bog`liq loyihalarni amalga oshirish orqali ta`minlanadi. Aholi jon boshiga YaIMning 2 barobar o`sishiga real ish haqining ikki barobar o`sishi va daromadlar bo`yicha tengsizlikning kamayishi kuzatildi. Asosiy tarmoqlarni rivojlantirishga qaratilgan tizimli islohotlar iqtisodiy o`sishning barqaror yuqori sur`atlarini ta`minlash va aholining farovonligini oshirish uchun asos yaratdi.
Mamlakatimizda bu borada amalga oshirilayotgan islohotlarni izchiligini ta`minlash hamda Erkin iqtisodiy zonalar va kichik sanoat zonalari faoliyati samaradorligini oshirish maqsadida O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 25 oktyabrda «Erkin iqtisodiy zonalar va kichik sanoat zonalari faoliyati samaradorligini oshirish borasidagi qo`shimcha chora-tadbirlar to`g`risida»gi gi PQ-3356-son Qarori qabul qilindi<sup>3</sup>.
Unga ko`ra erkin iqtisodiy zona (keyingi o`rinlarda EIZ deb ataladi) — mintaqani jadal ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish uchun mamlakat va chet el kapitalini, istiqbolli texnologiya va boshqaruv tajribasini jalb etish maqsadida tuziladigan, aniq belgilangan ma`muriy chegaralari va alohida huquqiy tartiboti bo`lgan maxsus ajratilgan hududdir.