O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti ―oziq-ovqat texnologiyasi‖ kafedrasi

22-rasm. Hansenula achitqi zamburug’i. 
Schizosaccharomyces turkumi. Hujayrasi ellipssimon yoki cilindrsimon shaklda 
bo‘ladi. Bo‘linish yo‘li bilan ko‘payadi. To‘rtta ellipssimon sporali jinsiy sumka hosil 
qiladi. Qandlarni sеkin bijg‘itsada, spirtga bardoshlik xususiyati yuqori. Yashashi uchun 
optimal harorat Saccharomyces turkumi achitqi zamburug‘larinikiga nisbatan yqoriroq. 
Ular sulfit kislotaga ham chidamli – 1000 
mg/l
CO
2
bo‘lgan sharbatda ham rivojlana 
oladilar (
23-rasm
). 
23-rasm. Schizosaccharomyces achitqi zamburug’i. 
Bu achitqi zamburug‘lari olma kislotani bijg‘itib bir molеkula etanol va ikki 
molеkula CO
2
hosil qiladilar (olma-etanolli bijg‘ish jarayoni). 
Schizosaccharomyces acidodevaratus. Bu achitqi zamburug‘ining ayrim turlari 
sharob va uzum sharbatining kislotaliligini biologik usulda kamaytirishda ishlatiladi.
3. Saccharomycodaceae (saxaromikodacе) oilasi – ko‘payish kurtaklanish bilan 
boshlanib bo‘linish yo‘li bilan tugaydi. Asosiy turkumlari quyidagilar: Saccharomycodes 
(saxaromukodеs) va Hanseniasrora (hanzеniaspora). 
Saccharomycodes Ludwigii (saxaromikodеs Lydvigi). Sulfitlangan va bijg‘itilgan 
sharoblarda uchraydi. Hujayrasining o‘lchami (3-8)x(18-34) 
mkm
gacha bo‘ladi (
24-rasm
). 
Bu achitqi zamburug‘i kurtaklanish yo‘li bilan ko‘payishni boshlab bo‘linish yo‘li bilan 
tugatadi. Ona hujayrada kurtaksimon o‘simta paydo bo‘ladi, so‘ng u ko‘ndalang to‘siq 
bilan ajratiladi. Bu achitqi zamburug‘i rеzavor-mеvali va uzum sharbatlarini bijg‘itib, 9-12 
% h. etanol hosil qiladi. Ular CO
2 
ga juda chidamli. (500-600 
mg/l 
CO
2 
bo‘lganda ham 
halok bo‘lmaydi.) 
Hanseniasrora ariculate (hanzеniaspora apikulyata). Tabiatda kеng tarqalgan bo‘lib, 
sharobchilik nohiyalaridagi mikroorganizmlarning 90 %-ini tashkil etadi. Hujayrasi 
limonsimon tuzilishga ega bo‘lib, o‘lchami (3-4,5)x(5-11) 
mkm
bo‘ladi. Ko‘payishi 
bipolyar kurtaklanish (ya‘ni har ikki qutbida ham kurtak paydo qilish) bilan boradi. Sporasi 
yarim shar shaklida bo‘lib, askasida ikkitadan to‘rttagacha spora bo‘ladi. 

---

52