O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti ―oziq-ovqat texnologiyasi‖ kafedrasi

Virus adsorbsiyas
i hujayra va virusning tashqi qismidagi elektrostatik ta‘sirlashuvi 
natijasida hujayra retseptorlarida hosil bo‘ladi. Adsorbsiya ketadigan ayrim hujayralar 
lipoproteinlarga kiradi, ayrimlari esa mukoproteid tabiatli retseptorlarda fiksatsiya qilinadi. 
Hujayraning retseptorlari virus retseptorlari bilan komplementlangan. Viruslar adsorbsiyasi 
hama vaqt ham hujayra ichiga kirishi bilan kechmaydi. Masalan miksoviruslar 
eritrotsidlarning ustki qismida yaxshi adsorbsiyalanadi ammo hujayralar ichiga kirmaydi, 
shuningdek hujayralar tashqarisida ko‘paymaydi ham. 
Viruslarni hujayra ichiga faqat virusga sezgir va beriluvchan bo‘lgan hujayralarda 
kuzatiladi. Bu jarayon virusning hamda hujayralarning biologik xususiyatlariga bevosita 
bog‘liqdir. 
Viruslarning hujayralar ichiga singishi faglar, gripp virusida yaxshi o‘rganilgan. 
Faglarning 
hujayralar 
ichiga 
kirishi 
quyidagichadir: 
bakteriya 
hujayrasiga 
adsorbsiyalangan fag uning distal qismini parchalaydi, fag plastinkasi ajraladi, u esa 
hujayralar devorini yemiradi. So‘ngra fag g‘ilofini qisqarishidan fag o‘simtasi sterjeni 
sitoplazmatik membranani yirtib sitoplazmaga kiradi, undan keyin hujayraga virus DNKsi 
oz miqdordai poliaminlar va oqsili bilan o‘tadi. Oqsilni esa hujayralar tashqarisida qoladi. 
Viruslarni hujayralar ichiga kirishini tahlili shuni ko‘rsatadiki. jarayon so‘ngida 
viruslar nuklein kislotasini virus tanasi qobiqidan ajralishi bilan kechadi.