O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi guliston davlat universiteti

Mavzuni mustahkamlash 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Blits savollari 
4. Qaysi oilalarda poliz o’simliklari ko’p uchraydi 
? 
5. Poliz o’simliklari turkum va turlarini ayting ? 
6.  "Qizil  kitob"ga  kiritilgan  poliz  o’simliklarini 
aniqlang ? 
4. Sabzavot  o’simliklarining  xalq  xo’jaligida 
qanday ahamiyati bor ? 

---

2. 
Mavzusiga  oid  bilimlarni    faollashtirish,  fikrlashni  jadval  asosida   
kengaytiring. 
Poliz  o’simliklari 
O’simlik 
turlari 
Hayotiy shakli  
Tarqalishi 
Ishlatilishi 
 
 
 
 
 
       
 
   4-  amaliy  mashqulot.  Ziravor  o’simliklarining  asosiy  turkum  va  turlari  bilan 
tanishish, ularning umumiy ko’rinishini chizish 
Kerakli jihozlar: Ziravor o’simliklariga taluqlli o’simliklarning gerbariy namunalari, 
qo’l lupasi, kollektsiyalar, jadvallar, rasmlar. 
   Topshiriq.  Ziravor  o’simliklarini  tuzilishidagi  muhim  oila  uchun  xos  belgilarni 
aniqlang. Gul a'zolarining soniga, ularning joylanishiga e'tibor bering. Meva va urug’ 
tuzilishlaridagi  o’xshashlik  va  farqlarni  aniqlang.  Xalq  xo’jaligida  ishlatilishi  va 
foydali xususiyatlarini taxlil qiling.  
 
O’zbekiston florasidagi ziravor o’simliklarning ba'zi turlari ovqatga solinib yoki 
to’qridan  -  to’g’ri  xalq  tomonidan  bir  necha  yuz  yillardan  beri  iste'mol  qilinib 
kelinmoqda.  Abu  Ali  ibn  Sino  har  xil  kasalliklarga  chalinmaslik  uchun  ko’proq 
sabzavot,  turli  ko’katlar  va  o’simlik  maqsulotlari  iste'mol  qilishni  ta'kidlagan  va 
yuzlab kasalliklarni o’simliklardan tayyorlangan dorilar bilan davolagan edi. 
 
Ba'zi ziravorlar (qalampir, xren, sarimsoq piyoz) bakteritsidlik xususiyatiga ega. 
Shu  sababli  tayyorlangan  ovqatlarni  ular  yordamida  uzoq  saqlash  mumkin.  Bu  davr 
ichida ular ovqatda mikroorganizmlarning ko’payishiga yo’l qo’ymaydi (balki ularni 
qalok qiladi va yog’larni achib qolishiga yo’l qo’ymaydi).  
 
Quyida  xalqimiz  tomonidan  ko’p  ishlatiladigan  va  tabiatda  keng  tarqalgan 
ziravor o’simliklarning ba'zilarini keltiramiz. 
Ziradoshlar oilasi gulli o‘simliklar orasida eng yirik va xo‘jalik ahamiyati eng 
muhim  bo‘lgan  oilalardan  biri  hisoblanadi.  Turli  manbalarda  ularning  butun  dunyo 
bo‘yicha  uchraydigan,  ayniqsa  shimoliy  yarimsharning  mo‘tadil  va  subtropik 
qismlarida keng tarqalgan vakillari soni 400 tagacha turkum va 3000 dan 4000 gacha 
turni tashkil qilishi keltiriladi.