O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

Dasturiy ta ’minotning ishonchliligi. Dasturiy ta’minot foydalanuvchi uchun zarur 

bo’lgan barcha axborotni bera olmas ekan. Bu ta’minotni ishonchli deb bo’lmaydi. Yoki bu 

xolda  dasturiy  ta’minotda  xatolik  mavjud  deyiladi.  Dasturiy  ta’mninotning  ishonchliligi 

sifatida  ma’lum  bir  vaqt  jarayonida  dasturiy  ta’minotning  to’g’ri  ishlash  ehtimolligiga 

aytiladi.  Dasturning  ishonchliligi  uning  ichki  xususiyati  hisoblanadi.  Bu  dasturning  qay 

darajada ishlatilishiga tegishli. Dasturiy ta’minotda mahsulotni qancha ko’p sozlansa, yoki 

testlansa,  u  shuncha  yaxshiroq  ishlaydi  degan  tushunchani  inkor  qiladi.  Bu  xolatlarda 

ma’lum bir ichki xatoliklar aniqlanadi. Umuman, sozlash jarayonida xatoliklarni tuzatish 

narxi vaqtga to’g’ri proporsional ekanini esda tutish lozim. 

1.2. 

Dasturlash texnologiyalari fanini o’zlashtirishni nazorat qilish va 

---

baholash 

O‘quvchilarning  o‘zlashtirishini  nazorat  qilish  o‘quv  jarayonining  asosiy  qismi 

hisoblanadi.  Uning  vazifasi  o‘qitish  maqsadi  qaysi  darajaga  yetgan-  yetmaganligini 

aniqlashdir. Oliy ta’limda o‘quvchilarning bilimini nazorat qilish o‘qitish harakteriga ega 

bo‘lganligi  uchun  nazorat  qilish  usullari  boshqa  o‘qitish  usullari  bilan  chambarchas 

bog‘langan. 

O‘quvchilar bilimini nazorat qilish vaqtida ham o‘qitish, tarbiyalash, rivojlantirish 

funksiyalari bajariladi. O‘qitish ahamiyati shundaki, o‘quvchi o‘z bilimi va ko‘nikmalarini 

doim  to‘g‘rilab  turishining  imkoni  bo‘ladi  .O‘quvchilar  bilimini  nazorat  qilishining 

tarbiyaviy  ahamiyati  juda  katta  .  Doimiy  tekshirishlar  o‘quvchini  sistematik  ravishda 

ishlashga  o‘rgatadi,  olingan  bilim  va  ko‘nikmalarini  amalda  qo‘llay  oladi.O‘quvchilarda 

ma’suliyatlilik, maqsad sari yo‘nalish, mehnatsevarlik, qiyinchiliklarni yengish va boshqa 

ma’naviy fazilatlar shakllanadi. O‘quvchilar bilimini nazorat kilishda ularni rivojlantiruvchi 

ahamiyatiga  alohida  e’tibor  beriladi.  O‘quvchilarning  fikrlash  qobiliyati,  analiz,  sintez 

qilish, taqqoslash, umumlashtirish, aniqlik kiritishlar ham alohida nazorat qilinadi. 

Axborot  texnologiyalari  o‘qitish  natijalarini  nazorat  qilishning  shakllari  xilma-xil 

bo‘ladi. Bu nazoratning tashkil qilinishiga- individual, frontal, guruh va differentlashgan, 

yoki bajarilishiga bog‘liq.-og‘zaki, yozma, eksperimental bo‘lishi mumkin. 

Baholash  -  joriy,  oraliq  va  yakuniy  nazoratlarni  o‘z  ichiga  oladi.  Joriy  nazorat 

talabaning o‘zlashtira borayotganidan muttasil xabardor qilib turadi, odatda joriy nazoratda 

bolaning bilimiga baho qo‘yilmaydi, intilishlari ma’qullanib boriladi, shu tariqa u bilimlarni 

shakllantirishda ishtirok etadi. Pedagogik texnologiyadan xabardor bo‘lib borish ta’limda 

yo‘l qo‘yilgan xatoni tuzatish uchungina emas, ta’lim maqsadlarini aniqlashda ham xizmat 

qiladi. Yakuniy nazoratda rejalashtirilgan ta’lim maqsadiga erishilgani baholanadi. 

Nazorat og‘zaki, yozma yoki test shaklida bo‘lishi mumkin. 

Bundan tashqari didaktikada nazorat turlari mavjud, ular didaktik funksiyasiga 

bog‘liq: mavzu o‘qitishdan oldin, dars vaqtida, chorak yoki yarim yillik, yil oxirida. 

Nazorat qilish usullari. 

Og‘zaki nazorat va o‘z-o ‘zini nazorat qilish usullari: 

a)   individual so‘rash 

---

b)  frontal so‘rash v) og‘zaki sinovlar g) og‘zaki imtihon 

d)  dasturlashtirilgan so‘rash 

e)   og‘zaki o‘z-o‘zini nazorat qilish. 

Yozma nazorat va o‘z-o ‘zini nazorat qilish usullari: 

a)   yozma nazorat qilish 

b)  yozma sinovlar v) yozma imtihon 

g) dasturlashtirilgan yozma ishlar d) yozma ravishda o‘z-o‘zini nazorat 

qilish.