O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti

GA da 2 ta zona ajratiladi:
1. Proksimal
2. Distal

8.1- rasm. Golje kompleksining ko’rinishi
GA ning membranali pufakchalari EPT da sintezlangan mahsulotni to’plash, kimyoviy o’zgarishi va yetilishida ishtirok etadi. GA ti sisternalarida polisaxaridlar va mukoproteidlar sintezi kechadi va eng muhimi GA ti ishtirokida sekret mahsulotlari hujayradan tashqariga chiqariladi.
2-savol bo’yicha dars maqsadi: Golje apparatinning vazifalarini va boshqa organoidlar bilan bog’liqligini anglash
2- savol bayoni: Golje apparatining asosiy vazifalari:
1.Endoplazmatik to’rdagi ribosomalarda sintezlangan eksport oqsili endoplazmatik to’r sisternalarida to’planadi va golji apparati membranalari zonasiga tashiladi.
2. Metabolik jarayon boradi. (oqsillar modifikasiyaga uchraydi)
3. Polisaxaridlar sintezi -o’simliklarning yangi hosil bo’lgan hujayralarida yadro atrofida Golje apparatining aktivligi oshib unda hujayra devoir matriksi polisaxaridlarning sintezi amalga oshadi.
4. Yangi hujayra devori mahsulotlarini sintezlaydi- golje apparati pufaklari hujayra plastinkasining kerakli joyiga mikronaychalar orqali birikib bu yerdaplazmatik membranaga qo’shiladilar va yangi hujayra devoir mahsulotlarini sintezlaydilar.
5.GA da mutsin glikoproteini sintezlanib, shilimshiq moddani hosil qiladi. (ichak, nafas olish yo’li, o’simlik ildizi, hasharotho’r o’simlikllar)-bu modda mukopolisaxaridlarga boy bo’lib ichkariga qarab o’sayotgan ildizni tuproq zarrachalariga ishqalanishdan saqlaydilar. GA mum-o’simlik yelimini sintezlaydilar.
6. Lipidlar transportida ishtirok etadi. Hazm qilish jarayonida lipidlar parchalanib ingichka ichakda yog’ kislotalari va gliserol ko’rinishida so’riladi. So’ng endoplazmatik to’rda lipidlar qayta sintezlanadi, ular oqsil qobog’I bilan qoplanib GA orqali plazmatik membranaga o’tib bu yog’lar limfa tizimiga tushadi.
7. Qisqaruv vakuolasi hosil bo’ladi. (tuban o’simliklarda)-qisqarish vaqtida u plazmatik membrane bilan qo’shilib ichidagi mahsuloti ekzositoz yo’li bilan tashqariga chiqadi.
8. Plazmatik membranani yangilanib turishida ishtirok etadi.
9.Lizosomalar hosil bo’lishida-GA hamma eukariot hujayralarda uchraydi (sut emizuvchilarning eritrositlaridan tashqari) . Lekin hamma hujayralarda ham oqsil, lipid va polisaxaridlar sintezlanavermaydi. Lekin shunga qaramay bularda GA yaxshi rivojlangan bo’ladi. Chunki bu hujayralarda lizosomalar hosil bo’lib GA bunda ishtirok etadi.