O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti

Texnika keramikasi mahsulotlarini 14 va undan ham ko’p turlarga ajratishga oid klassifikatsiya ham mavjud. Bu xususiyatli moddalar haqida qisqacha ma’lumot quyida beriladi:
1. Monoksidli yuqori o’tga chidamli va radiotexnikaga oid materiallar yoki toza oksidli keramika. Ular elektrotexnika va zo’rg’a suyuluvchan material va buyumlar olishda qo’l keladi. a- A1₂O₃, BeO, MgO, CaO, ZrO₂, ThO₂, YO₂ va boshqalar shu turkumga kiradi. Raketa va snaryadlarning qismlarini yasashda keng ishlatiladi.
2. Yuqori glinozyomli texnika keramikasi. Ular A1₂O₃-SiO₂, VaO-A1₂O₃-SiO₂ boshqa sistemalar asosida olinadi. Mullit A1₂O₃2SiO₂, tselьzian-VaOA1₂O₃2SiO₂ kabi sun’iy fazalar gruppa materiallari qatoriga kiradi. Ulardan ulьtrachinni, simsiz qarshilik (izolyator), avia va avto izolyator­larning materiallari, radio va elektron texnikasi detallari yasaladi.
3. Magnezialli nafis keramika buyumlari. Ular klinoenstatit- MgO SiO₂, kordierit- 2MgO2A1₂O₃5SiO₂, forsterit-2MgO2A1₂O₃ kabi moddalar asosida yasaladi. 
4. Titan va titanatlar asosidagi keramika. Ular VaOTiO₂, VaOZrO₂ kabi sun’iy kimyoviy birikmalar asosida olinadi va elektron asboblarning bo’laklarini yasashga sarf etiladi. Bunday moddalarsoni kundan-kunga ko’payib, sifati esa talab darajasida oshib bormoqda.
5. Magnezitli keramika. FeOA1₂O₃, FeOFe₂O₃, MgOFe₂O₃ kabi shpinellar asosida olinadi va registratsiya qiluvchi magnitli sistemalar, yuqori chastotali mikroto’lqinli asboblari yasash uchun sarflanadi.
6. Yuqori haroratda zo’rg’a suyuluvchan kislorodsiz materiallar. Ularga karbidlar-TiC va SiC, nitridlar-BN va Si₃N₄, boridlar-TiB₂ va ZrB₂, silitsidlar-MoSi₂va ZrSi₂ kiradi. Ular asosida elektrisitgich, abraziv buyum kabilar ko’plab ishlab chiqariladi.
7. Kermitlar. Ular mashinasozlik sanoati detallarini yasash, olovbardosh uskuna olishda qo’l keladi.
8. Qotishmalar. Metall va keramika qotishmalari asosida texnika qismlari va detallari olinadi.
9. o’tga chidamli tombop qismlar. Plyonkalar ishlab chiqarishda, mate­riallarni oksidlanishdan saqlash, issiq gazlar ta’siridagi eroziyalarga chidamlilik maqsadlariga xizmat qiladi.
10. Yadro yoqilg’isi. UO₂ asosidagi qism va detallar olishda as qotadi.
11. Monokristallar. Ularga lazerlar, mazerlar, qimmatbaho toshlar, lyuminoforlar, kesuvchi instrumentlar hamda nur filьtrlari kiradi.
12. Molekulyar elaklar. Ular tabiiy tseolitlarga juda o’xshash bo’lib, molekulyar maydalikdagi turli moddalarni ajratish uchun xizmat qiladi.
13. Pirokeram mahsulotlari. Ular raketa qismlari, boshqaruvchi snaryadlar kabi muhim detallarni yasashda keng qo’llaniladi.
14. Keramikadan yasalgan o’ta yuqori elektr o’tkazuvchilar. Ulardan foydali ish koeffitsienti juda yuqori bo’lgan o’tkazgichlar yasaladi.
Keyingi yillarda texnika keramikasi mahsulotlari o’ta yuqori olovbardosh va kimyoviy turg’unlikka ega bo’lgan kimyoviy birikmalar asosida olina boshlandi. Bunday mahsulotlar qatoriga birinchi navbatda alyuminiy oksidi-A1₂O₃, kremniy nitridi-Si₃N₄, Si-Me-O-N sistemasida hosil bo’luv­chi va sialon nomi bilan ataluvchi oksinitridli fazalar kiradi. Bunday qiyin eruvchan nometall va metallsimon moddalarning kimyoviy formulasi hamda strukturasiga oid materiallar, ularning boshqa sinflardagi materiallar bilan taqqoslash 16-jadvalda berilgan.