O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov

9.1 – rasm. Havo bilan transportirovka qilish qurilmasi sxemasi. 
a) so’ruvchi; b) purkovchi.
1-soplo, 2,14 – quvur o’tkazgich, 3,15 –tindirish kamerasi, 4,12,16 – 
zatvor, 5,17 – bunker, 6,18 – filtr, 7 – quvur, 8 – vakuum nasos, 9-havo 
qabul qiluvchi, 10,11– kompressor, 13-yuklagich. 
9.3. Purkovchi pnevmotransport qurilmalari 
Purkovchi qurilmalarda (9.1 – rasm, b) tashiluvchi material 
yuklagich 13 dan jips zatvor 12 orqali siqilgan havo yordamida quvur 14 
ga tushadi. Havo qabul qiluvchi 9 orqali so’rilgan havo kompressor 10 
orqali filtrlanib havo to’plovchi qurilma 11 ga keladi. Siqilgan havo 
bilan material quvurdan ajratib turuvchi kamera 15 va shlyuzli zatvor 16 
orqali bunker 17 ga keladi. Ajratilgan havo tozalagich 18 dan tozalanib 
atmosferaga chiqariladi. Haydovchi kompressorlarda siqilgan havoning 
bosimi 0,8 MPa va havoning ish unumdorligi 100 m /min gacha boradi. 
Pnevmatik qurilmaning ish unumdorligi. Pnevmatik qurilmalarning 
ish unumdorligi tashish uzunligiga, sarflangan havo va zichligiga 
bog’liq (t/soat): 
Q=3,6 

V
x 
R
x
(9.1) 
bu yerda: 

- tashish uzunligiga bog’liq bo’lgan keltirilgan miqdor; V
x 
– 
sarf bo’lgan havo hajmi, m/s; R
x
– havoning zichligi
Tashuvchi havoning tezligini aniqlash (m/s) 
V=
a Px
(9.2)
bu yerda: a – material donasini hisobga oluvchi miqdor. Bir jinsli 
materiallar uchun a = 17-25 gacha. 
Quvurning ichki diametri quyidagicha aniqlanadi: 

---

113 
d
ich
=
Q
V
x
3 4
.

(9.3) 
Kerakli havo sarfi quyidagicha aniqlanadi: 
V
x
=

d
V
ur
2
4
,
 m
3
/s (9.4)