O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

1.3. Kapital harakati hisobi balansi.

Invyestitsiyalash va kryeditlash bilan bog’liq opyeratsiyalar to’lov balansining kyeyingi bo’limida, ya’ni, kapitallar harakati hisobida aks ettiriladi.

Mamlakatda ma’lum bir vaqtda moddiy va moliyaviy aktivlarini sotib olish va sotish bilan bog’liq opyeratsiyalariga kapital harakati hisobi dyeyiladi. Kapital harakati hisobi balansida korxonalar, yer, uy-joylar, qimmatbaho qog’ozlar, aktsiyalar, xazina majburiyatlari va boshqa aktivlarni olish-sotish bilan bog’liq kapitallar oqimi aks ettiriladi. Bu aktivlar sotilsa yoki eksport qilinsa, xorijiy valyuta mamlakatga kiritiladi, ya’ni valyuta tushumi ko’payadi (+150). Biroq kapitalni olib kyelish bilan bir vaqtda uni olib chiqish bilan bog’liq opyeratsiyalar ham amalga oshiriladi. Bunda mamlakatning tadbirkorlari xorijdan aktsiyalar sotib oladi, xorijliklarga kryeditlar byeradi va shu asosda ular xorijiy valyuta zaxiralarini sarflaydi. Bu opyeratsiyalar dyebyet ko’rinishida aks ettiriladi (-87). Kapital harakati balansining qoldig’i – bu, uni olib kyelish va olib chiqish o’rtasidagi farqdir (+63).

Kapital xarajatlari hisobida aktivlar bo’yicha barcha xalqaro opyeratsiyalar ko’rsatiladi.