О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi e. D. Yusupov, Z. K. Kusharov


 О‘ZBEKISTON  IQTISODIYOTI  YAXLIT IJTIMOIY-



Download 3,2 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/312
Sana18.01.2022
Hajmi3,2 Mb.
#388324
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   312
Bog'liq
menejment nazariyasi (1)

2. О‘ZBEKISTON  IQTISODIYOTI  YAXLIT IJTIMOIY- 
IQTISODIY TIZIM SIFATIDA 
 
О‘zbekiston  Respublikasi milliy  xо‘jaligi-  korxonalar,  birlashmalar, 
tashkilot,  tarmoqlar  va  mintaqalardan  iborat  murakkab,  о‘zgaruvchan, 
yaxlit   ijtimoiy-iqtisodiy tizim bо‘lib hisoblanadi. Uning har bir   bо‘g‘ini  
ijtimoiy  ishlab  chiqarish  va  takror  ishlab  chiqarish,  taqsimot  va 
iste’molning  turli    jarayonlarini  amalga  oshiradi,    bir-biri    bilan    uzviy  
bog‘liq  va  bir-birini  tо‘ldiradi. 
О‘zbekiston  Respublikasi  milliy  xо‘jaligi  iqtisodiy tizimdir, chunki 
mehnat va moddiy resurslar qо‘shilishi  natijasida moddiy  boyliklar,  shu  
jumladan,    milliy    daromad    yaratiladi,  shuningdek,  jamiyat    ishlab  
chiqarish    kuchlarining  kengaytirilgan  takror  ishlab  chiqarilishi    jarayoni  
yuz    beradi.    Shu    bilan    birga,  respublika  milliy  xо‘jaligi    ijtimoiy  tizim  
hamdir,  chunki  davlat kishilar tomonidan yaratilgan tashkilotdir.  Mehnat  
jarayonida    kishilar    о‘zaro    ijtimoiy    munosabatda    bir-birlari    bilan  
о‘zaro  ta’sirda  bо‘ladilar,  о‘z  faoliyatlari  natijalarini  ayirboshlaydilar.   
Demak,    ijtimoiy    munosabatlar    subyektlari  kishilardan,    obyektlari 
esa ularning turli sohalardagi turli-tuman faoliyatlaridan (ishlab  chiqarish,  
fan,  madaniyat,  san’at  va  hakazo.)  iborat. 
О‘zbekiston  Respublikasi    milliy    xо‘jaligi    boshqaruv    tizimi 
iqtisodiy,  siyosiy,  g‘oyaviy,  ahloqiy,  ruhiy  va  boshqa  munosabatlar 
yig‘indisidan  iboratdir.  Ularning  orasida  eng  muhimi  iqtisodiy 
munosabatlardir. 
Iqtisodiy  ishlab  chiqarish  munosabatlari  -  bu  barcha  ustqurma 
munosabatlar  asosida  turuvchi  va  о‘z  salmog‘i  jihatidan    munosabatlar  
tizimida    yetakchi    bо‘lgan    asosiy    munosabatlardir.    Shu    sababli,  
respublika 
iqtisodiyotini 
qayta 
qurishning 
mohiyati 
ma’muriy 
munosabatlar  ustunligidan  iqtisodiy  munosabatlarga    menejmentning  
barcha    darajalarida    manfaatlarni    boshqarish    va    kishilar    manfaatlari  
vositasida  boshqaruvga  о‘tishdan  iborat.  Lekin  mehnat jamoalari faqat 
iqtisodiy  emas,  balki  ijtimoiy-siyosiy,    mafkuraviy,  huquqiy  vazifalarni  
ham  bajaradilar.  Demak,    milliy  xо‘jalik  boshqaruvi  obyekt    sifatida  
murakkab,  о‘zgaruvchan  ijtimoiy-iqtisodiy  tizimdan  iborat  ekan. 
Tarkibiy  jihatdan  respublika    milliy  xо‘jaligi    turli    xil    ishlab  
chiqarish    unsurlaridan  (ish    joyi,  sex,  korxona,  konsern,  tarmoq  va 
hakazo.)  iborat.  Iqtisodiyotning  asosiy  bо‘g‘ini  -  korxonadir.  Korxona 
(firma) о‘z ish  natijalari bо‘yicha tо‘liq javobgardir. Korxona daromadlari 
butun  mehnat  jamoasi  mehnati  natijasi  bilan  uzviy bog‘liqdir. 


67
 
 
Iqtisodiyotni  boshqarish  tizimi  ikki  kichik    tizimdan    -    axborot 
oqimlari    bilan    bir    tizimga    bog‘langan    ishlab    chiqarish    jamoasi    va 
boshqaruvchilar  jamoasidan  iborat  menejment  obyekti  va subyektidan  
tashkil    topgan.    Tо‘g‘ri    aloqa  yо‘llari  bо‘yicha  yuqoridan  pastga  - 
boshqaruv    buyruqlari,  aks  ta  ‘sir  yо‘llari  bо‘yicha  pastdan  yuqoriga  - 
qarorlar bajarilishi haqida axborot yuboriladi. 
Korxona(firma)  sex,  bо‘linma,  xizmat  kabi  unsurlarning  о‘zaro 
bog‘lanmagan,  tasodifiy  birikmasi  emas.  U  о‘zi  tashkil  topgan 
unsurlarning korxona tashkil etilishida  kо‘zda  tutilgan  maqsadga erishish  
uchun    о‘ziga    xos    birikishidan  iborat.  Korxona(firma)  yirikroq  ijtimoiy 
iqtisodiy tizim - tarmoq tarkibiga  kiradi va uning unsuridan iborat bо‘ladi, 
tarmoq  esa    о‘z    navbatida    yaxlit    tizim    -  milliy    xо‘jalikning    tarkibiy  
qismidir. 
Shunday  qilib,  О‘zbekiston    milliy    xо‘jaligi    yaxlit    yirik    tizim 
bо‘lib,  barcha  tarm oqlarni xо‘jalik  yuritishning  murakkab mexanizmiga  
biriktiradi. 

Download 3,2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   312




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish