O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi d. Q. Maksumova g’. U. Qobilov

.
CaO
.
4SiO
2
] 
silikatli  mineral  bo’lib,  o’tga  chidamli,  kislota  ta’siriga  bardoshli,  issiqlik  va 
elektr tokini o’tkazmaydi va anorganik tabiiy polimerlar guruhiga mansubdir. 
Asbest  ikki  xil  bo’ladi:  serpentin  (xrizotil)  va  amfibol  asbest.  Asbestli 
minerallar kimyoviy  tarkibi bo’yicha suvli  magniy va temir silikatidan, qisman 
kalsiy va natriy silikatidan iborat  
2-jadval 
Kimyoviy tarkibi va muxim 
xossalari 
Xrizotil 
asbest 
Krokidilit asbest 
(amfibol asbest) 
SiO
2
, % 
42 
51 
Al
2
O
3
, % 
0,5-1,3 
- 
Fe
2
O
3
, % 
1-4 
20 
FeO, %  
0,5-2,0 
18 
MgO, % 
40-43 
2 

---

26 
 
Na
2
O, % 
izlari 
6,1 
H
2
O, % 
12-13,5 
3 
Zichligi
ρ
, g/sm
3
 
2,3-2,6 
3,2-3,3 
O’rtacha tola qalinligi, mkm 
0,026 
0,9-1,8 
Uzilish paytidagi 
mustahkamligi, MPa 
2400-3170 
3310 
Suyuklanish xarorati, °S 
1500 
1450 
Suvsizlanish harorati, ° S 
800 
540-600 
 
Shuni alohida ta’kidlash joizki, sanoatda foydalaniladigan asbestning 95% ni 
xrizotil  -  asbest  tashkil  etadi,  chunki  u  kislota  va  ishqorlar  ta’siriga  nihoyatda 
chidamlidir.  Bundan  tashqari,  ekologik  nuqtai  nazardan  shunisi  diqqatga 
sazovorki, asbest 1500°S da suyuqlanadi, natijada gazlar ajralib chiqadi, chunki 
xarorat 800°S ga yetganda asbest tarkibidagi suvlar bug’lanadi. 
 
Asbest sanoatda qo’llanilishi jihatidan quyidagi 3 turga bo’linadi.