Qon tarkibi. Qonning umumiy taxlili. Mavzu: Qon shaklli elementlarini elektron xisoblagich yordamida xisoblash

---

Qon tarkibi. Qonning umumiy taxlili. 
 
Mavzu: Qon shaklli elementlarini elektron xisoblagich
yordamida xisoblash 
 
Mashg‘ulot mazmuni: 
Laborator tashxislash — bemorni klinik tekshirishni ajralmas qismi xisoblanadi. 
Labarator taxlillarsiz klinik tashxis qo‘yib bo‘lmaydi. 
SHu bilan birgalikda, shifokor-klinitsistlar oldida bugungi kunda yana bir muxim 
muammo klinik-laborator ko‘rsatkichlarni dori vositalari ta’sirida o‘zgarishi turibdi. Buning 
oqibati etarli darajada muxim, klinik-laborator tekshiruv natijalarini noto‘g‘ri taxlil qilish, 
noto‘g‘ri tashxis qo‘yilishiga va noratsional muolaja tayinlanishiga olib keladi. Ko‘pgina 
shifokorlar klinik-laborator ko‘rsatkichlarni dori vositalari ta’sirida o‘zgarishi xaqida etarli 
ma’lumotga ega emas, garchi bu ularning amaliy faoliyati uchun juda muxim.
Qonni laborator va instrumental tekshiruv usullari. 
Qonning umumiy tavsifi 
Qon (sanguis) biriktiruvchi to‘qimaning ko‘rinishidan biri bo‘lib, plazma va shaklli 
elementlardan tashkil topgan. Organizmning turli a’zo va sistemalarining o‘zaro ta’sirida 
shakllanadi. Qonning shaklli elementlariga eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlar kiradi.
SHaklli elementlar qon umumiy xajmining 45 % ini, plazma esa 55% ini tashkil etadi. 
Qon sistemasiga shaklli elementlar va plazmadan tashqari limfa, qon yaratish va immunopoez 
a’zolar kiradi (qizil suyak ko‘migi, timus, taloq, limfatik tugunlar, limfoid to‘qima to‘planishi).
Qon sistemasida barcha elementlar gistogenetik va funksional o‘zaro bog‘langan va 
neyrogumoral boshqarilish umumiy qonunlariga bo‘ysunadi. O‘rtacha qon inson tana vaznining
6–8 % ini tashkil etadi; 70 kg vaznli odamda qon xajmi 5 litrga yaqin. 
Qon organizmdagi eng xarakatchan muxit bo‘lib, turli ahamiyatsiz fiziologik va patologik 
siljishlarga tez javob beradi. Qon tarkibi o‘zgarishi dinamikasini baxolab, klinitsist, turli a’zo va 
to‘qimalarda kechayotgan jarayonlarni bilishga xarakat qiladi. 
Ko‘p xollarda qonni morfologik va bioximik tekshiruv natijalarisiz, kasallikka erta va 
to‘g‘ri tashxis qo‘yish, maqsadga yo‘naltirib davolash, kasallik oqibatini to‘g‘ri taxmin qilishni 
iloji yo‘q. Bunda takroriy tekshiruvlar katta axamiyatga ega, chunki gematologik siljish 
dinamikasi patologik jarayon dinamikasini aks ettiradi.