O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi chirchiq davlat pedagogika instituti

Olinish usullari. Amerikada Frank usuli qo’llaniladi. 170^оC qizdirilgan suvni truba orqali oltingugurtga beriladi. Oltingugurtga tekkan issiq suv uni suyuqlantiradi va siqilgan havo bilan yer yuzasiga chiqaziladi.
Oltingugurt rudalarida yoqib, qizdirib ajratiladi. Olingan oltingugurt haydaladi.
FеАsS₂ +  FеS + S + As
Oltingugurtni gazlardan olish uchun Н₂S va SO₂ ni yuqori haroratda katalizator ishtirokida o’tkaziladi.
2Н₂S + SO₂  3S + 2H₂O
Oltingugurt sulfatlarga uglerod ta’sir ettitilganda ham hosil bo’ladi:
CaSO₄ + 4C = 4CO + CaS
Agar sulfidlar gidrolizlansa, ulardan H₂S olinib, so’ngra ularni yonishidan oltingugurt olinadi:
CaS + H₂O + CO₂ = H₂S + CaCO₃
2H₂S + O₂ = 2S + 2H₂O
Tibbiyot maqsadlari uchun kerak bo’ladigan oltingugurt natriy tiosulfatdan olinadi:
Na₂S₂O₃ + H₂SO₄ = H₂S₂O₃ + Na₂SO₄
H₂S₂O₃ = H₂O + SO₂ + S
Oltingugurtdan СS₂, qora porox, gugurt, oltingugurtli bo’yoqlar, iprit, sulfat kislota va boshqalar olinadi.
Kimyoviy xossalari. Kuchli oksidlovchilar bilan, o’zining elektronlarini berib qaytaruvchanlik xossasini namoyon qiladi.
S + O₂ = SO₂ S + 3F₂ = SF₆
S + 6HNO₃ = H₂SO₄ + 6NO₂ + 2HOH
Qaytaruvchilar bilan oltingugurt oksidlovchi bo’ladi:
Zn + S = ZnS 3S + 6KOH = K₂SO₃ + 2K₂S + 3HOH
H₂ + S = H₂S Na₂SO₃ + S = Na₂S₂O₃
Oltingugurt azot bilan bir necha xil birikmalar hosil qiladi: S₄N₄, S₁₅N₂, S₁₆N₂. Oltingugurt tetranitrid- sariq kristall modda,+178^oC da syuqlanadi. U qizdirilganda portlaydi:
S₄N₄= 4S+2N₂
U suyuq holatdagi oltingugurt va ammiak ta’siridan hosil boladi:
10S+16 NH₃=S₄N₄+6(NH₄)₂S