Absorbsion jarayonlar yordamida gazlardan og'ir uglevodorodlarni olish Absorbsion jarayonlar tabiiy va neft gazlarini qayta ishlashning asosiy jarayonlaridan biridir.
Gazni qayta ishlashning asosiy vazifasi undan propan va butanlarni ajratib olish bo'lgan bir paytda, absorbsiya gazni qayta ishlashning etakchi jarayoni hisoblangan. Piroliz xomashyosi bo'lgan etanga bo'lgan talabning ortishi bilangina turli xil sovutish davrlari bilan past haroratli kondensatsiya jarayoni, shu jumladan turbo-kengaytiruvchi qurilmalar yordamida izentropik kengayish asosidagi assimilyatsiya jarayonlari fonga o'tdi.
Shunga qaramay, ayrim hollarda tabiiy va neft gazlarini qayta ishlashda yutilish jarayonlari yuqori samaradorlikka ega; masalan, xomashyoda quyilish nuqtalari yuqori bo'lgan parafinli uglevodorodlar mavjud bo'lganda. Bunday gazni pastroq haroratgacha sovutish gazni qayta ishlash zavodlarining ishlashida asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin. Shu bilan birga, tegishli changni yutish va jarayon rejimini tanlab, musbat haroratlarda gazdan maqsadli komponentlarni chuqur ajratib olishga erishish mumkin. Gaz kondensati konlarini aylanish jarayoni bilan singdirish samarali bo'ladi: bu holda jarayon 10-12 MPa bosimda amalga oshirilishi mumkin, bu esa quruq gazni rezervuarga quyish paytida siqish uchun energiyani tejash imkonini beradi;
Og'ir uglevodorodlarni olish darajasini oshirish uchun amalda oqimdagi yutilish jarayoni ham qo'llaniladi, bu erda quvur liniyasi absorber, qisman gazsizlangan beqaror kondensat esa changni yutish vazifasini bajaradi.
Absorbentlarning sifatiga qo'yiladigan asosiy talablar va absorbsion qurilmalarning texnologik sxemalari
Absorbentning sifatiga qo'yiladigan talablar. Gazdan og'ir uglevodorodlar va turli xil aralashmalarni olish uchun mo'ljallangan absorbentlar quyidagi umumiy talablarga javob berishi kerak:
a) bulutlanish nuqtasi va qotib qolish harorati tizimdagi eng past ish haroratidan bir necha daraja past bo'lishi kerak, agar bu holat kuzatilmasa, absorbent sovutilganda qotib qolishi mumkin;
b) changni yutish vositalarida yuqori haroratda tozalovchi kolonkalarda va desorberlarda parchalanishi mumkin bo'lgan oltingugurt birikmalari bo'lmasligi kerak. Oddiy haroratlarda oltingugurt birikmalari uskunaning korroziya tezligining oshishiga olib kelmaydi. Ammo desorbsiya siklida absorbent yuqori haroratgacha qizdirilganda undan oltingugurt birikmalari ajralib chiqadi, ularning bir qismi parchalanib, elementar oltingugurt hosil qiladi. Natijada, uskunaning korroziya tezligi keskin oshadi. Bundan tashqari, oltingugurt birikmalari gazni qayta ishlash zavodlarining tijorat mahsulotlarini ifloslantiradi;
c) asbob-uskunalar, aloqa moslamalari va kommunikatsiyalar yuzasida to'plangan qatronlar va mexanik aralashmalarning mavjudligi o'rnatish samaradorligini pasaytiradi;
d) changni yutish moddalarning tor qaynash diapazoniga ega bo'lishi ma'qul: 100 ° C dan yuqori emas, eng yaxshisi 50-70 ° C. Bu ko'rsatkich kompozitsiyaning barqarorligini va natijada uzoq vaqt ishlash jarayonida changni yutish vositasining doimiy assimilyatsiya qilish qobiliyatini ta'minlaydi;
e) to'yinmagan uglevodorodlar miqdori minimal bo'lishi kerak, chunki ular qizdirilganda va atmosfera kislorodi ta'sirida polimerlanadi;
f) zichlikning molekulyar massaga nisbati aylanib yuruvchi absorbentning massa solishtirma oqim tezligini belgilovchi asosiy ko'rsatkichlardan biridir. Bundan tashqari, absorbentning zichligi qanchalik katta bo'lsa, uni ajratish osonroq bo'ladi, ya'ni gaz fazasidan ajralib chiqadi va shuning uchun tomchilar va tuman shaklida kamroq o'tkaziladi;
g) gazdan olinadigan maqsadli komponentlarga nisbatan yuqori selektivlikka ega bo'lishi kerak.
h) bug 'fazasida absorbentning yo'qolishi to'yingan bug' bosimiga to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir. Ko'proq miqdordagi changni yutish vositasini chiqindi gaz bilan singdirish gazni tashish paytida absorbentning bir qismini kondensatsiyaga olib kelishi va gaz uzatish tizimlarining samaradorligini pasaytirishi mumkin, shuning uchun to'yingan bug 'bosimi qiymatlari kichik bo'lishi kerak; i) changni yutish moddalar ish harorati va bosimlarda nisbatan past yopishqoqlikka ega bo'lishi kerak; absorberda yaxshi nasos va samarali massa o'tkazuvchanligini ta'minlash;
i) ko'pik va emulsiya hosil bo'lishiga chidamli bo'lishi kerak. Bu ko'rsatkich, boshqalar bilan birga, changni yutish yo'qolishi va ustundagi bosimning pasayishiga ham ta'sir qiladi. Bundan tashqari, absorbentlar arzon bo'lishi va iloji bo'lsa, ishlab chiqilgan konning ishlab chiqarishidan ishlab chiqarilishi kerak. Ko'pgina konlarning kondensatlari yoki ularning fraktsiyalari ma'lum darajada belgilangan talablarga javob beradi va changni yutish vositasi sifatida ishlatilishi mumkin. Bunda quyidagilarni hisobga olish kerak. Dala ekspluatatsiyasining dastlabki davrida changni yutish moslamasiga mos keladigan kondensat fraktsiyasining rentabelligi, qoida tariqasida, ancha yuqori bo'ladi. Maydonning qatlam bosimining ma'lum bir qiymatdan pastga tushishi bilan changni yutish moslamasiga mos keladigan kondensat fraktsiyasining unumi kamayadi. Shunday qilib, rezervuar bosimi 21 MPa bo'lganida, Orenburg gaz kondensati konining kondensatida 29% (massa) fraktsiyalar mavjud edi, Orenburg GPPda changni yutish vositasi sifatida ishlatilgan. 12 MPa da kondensat tarkibidagi bu fraktsiyaning miqdori 13% gacha (og'irlik) kamaydi. Bir xil miqdordagi changni yutish vositasini olish uchun 2 barobar ko'proq barqaror kondensatni qayta ishlash kerak, bu esa yuqori energiya xarajatlari bilan bog'liq bo'lib, ishlab chiqarish tannarxining oshishiga olib keladi.
Absorbent sifatini saqlash. Deyarli barcha qurilmalarda changni yutish vositasi mexanik aralashmalar, qatronlar, korroziya mahsulotlari, inhibitorlarning parchalanish mahsulotlari va boshqalar bilan ifloslangan bo'lishi mumkin. Bundan tashqari, changni yutish vositasining qayta-qayta aylanishi bilan uning engil fraktsiyalari yo'qoladi va natijada og'ir fraksiyalarning tarkibi yo'qoladi. uning tarkibida ko'payadi, bu uning so'rilish qobiliyatining pasayishiga olib keladi. Ushbu ko'rsatkichni va absorbentning boshqa xususiyatlarini dizayn darajasida saqlab turish uchun tegishli choralarni ko'rish kerak.
