O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti axmedova Dildora Bahodirovna

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

149 
11-
MAVZU
.
 LUG
‘
AT TARKIBINING SHAKL VA MA’NO 
MUNOSABATLARI JIHATIDAN TAVSIFLANISHI 
Reja:
1. Ona tilida so‘zlarning shakl va ma’no munosabatlariga ko‘ra turlari haqida 
ma’lumot.
 
2. Omonimlar, ularning ko‘p ma’noli so‘zlar (polisemantizmlar)dan farqi. 
3. Sinonim (ma’nodosh so‘z)lar va sinonimiya qatori. 
4. Antonimiya. 
5. Paronimlar. 
6. Omonim, sinonim, antonim va paronimlarning asosiy turlari va nutqda 
qo‘llanish xususiyatlari. 
Tayanch soʻz va iboralar:
so‘zlararo ma’noviy munosabatlar, sinonimiya, 
antonimiya, sinonim, antonim, polisemiya, paronimlar, dominanta, sinonimlar 
qatori, graduonimiya, partonimiya, giponimiya. 
Mashg‘ulotning maqsad va vazifalari: 
-
talabalarga o‘zbek tili lug‘at tarkibining shakl va ma’no munosabatlari 
jihatidan tavsiflanishi haqida nazariy tushunchalar berish, turlarini o‘rgatish; 
-
omonim, sinonim, antonim va paronimlarning nutqda qo‘llanish xususiyatlari 
haqida malaka hosil qildirish, mavzuga doir test topshiriqlarini bajarishga 
o
‘
rgatish. 
Kutilgan natijalar: 
-
talabalar ona tilida so‘zlarning shakl va ma’no munosabatlariga ko‘ra turlari 
haqida nazariy bilim va ko‘nikmalarni egallaydi;
 
- talabalar omonimlarning ko‘p ma’noli so‘zlar (polisemantizmlar)dan farqini, 
sinonim (ma’nodosh so‘z)lar va sinonimiya qatoriga doir zaruriy bilimlarga ega 
bo‘ladi; 
-
talabalarda 
mavzuga 
oid 
test 
topshiriqlarini 
yechish 
ko‘nikmalari 
shakllantiriladi.
Leksik birliklar lisonda turli semantik munosabat asosida har xil paradigma hosil 
qilgan holda mavjud bo‘ladi. Sinonimik, antonimik, graduonimik, partonimik, 
giponimik munosabat ana shunday lisoniy munosabat.