O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi b qo’lyozma huquqida udk

3.2 Nolinchi va birinchi rangli ‘qirqilgan ’ ayirmali sxemalar aniqligini amaliy tasdig’i.

Olingan nazariy natijalarni tasdiqlash maqsadida 0- rangli, 1- rangli, 2- rangli sxemalar yordamida model masalalar yechilgan. Hamma hisoblashlarda bilan amaldagi hisoblash aniqligi belgilangan.

Amaldagi aniqlik formula yordamida topiladi.
1 – misol bo’lgan hol uchun aniq yechim bo’lganda dastlabki chagaraviy masalaning taqribiy yechimini nolinchi, birinchi va ikkinchi rangli “qirqilgan” ayirmali sxemalar yordamida topilgan.
Hisoblash natijalari mos ravishda 1 , 2 , 3 jadvallarda keltirilgan. Hisoblash natijalari ko’rsatadiki qadam h ning kichrayib borishi bilan amaldagi aniqlik oshib borib , nazariy aniqlikka yaqinlashadi.
2 – misol aniq yechim ma’lum bo’lgan hol uchun
chegaraviy masalala nolinchi, birinchi rangli “qirqilgan” ayirmali sxemalar yordamida yechilgan. Hisoblash natijalari mos ravishda 4 , 5 jadvallarda keltirilgan. Natijalar shuni ko’rsatadiki olingan nazariy natijalar amalda tasdiqlanadi.
3 – misol


bo’lgan holda

aniq yechim ma’lum bo’lgan hol uchun dastlabki chegaraviy masala bo’laklab uzluksiz koeffisientlar uchun teng qadamli to’rda nolinchi birinchi sxema yordamida hisoblagan. Hisoblash natijalari 7 , 8 – jadvallarda keltirilgan. Natijalar olingan nazariy natijalarni tasdiqlaydi.
4 – misol bo’lgan hol uchun , aniq yechim ma’lum bo’lganda tengmas qadamli to’rda dastlabki chegaraviy masala nolinchi rangli “qirqilgan” sxemadan foydalanib yechilgan.
Olingan aniqlik nazariy natijalarni tasdiqlaydi. Hisoblash natijalari 6 – jadvalda keltirilgan.
1 – JADVAL

n=4 h=0,500000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,42187500	-0,41837500
-0,01562500	-0,01212500
0,1562500	0,01912500
0,42187500	0,42537500
Hatolik normasi =1,260324000
n=8 h=0,250000000
Aniq yechim	Aniq yechim
-0,66992190	-0,33817190
-0,24414060	-0,24239060
-0,05273438	-0,05098438
-0,00195313	-0,00020312
0,00195313	0,00370313
0,05273438	0,05448437
0,24414060	0,24589060
0,66992190	0,67167190
Hatolik normasi =0,781799900
a=0,691711315 n=16 h=0,125000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,82397460	-0,82309960
-0,53637700	-0,53550200
-0,32495120	-0,32407620
-0,17797850	-0,17710350
-0,08374023	-0,08286523
-0,03051758	-0,02964258
-0,00659180	-0,00571680
-0,00024414	0,00063086
0,00024414	0,00111914
0,00659180	0,00746680
0,03051758	0,03139258
0,08374023	0,08461524
0,17797850	0,17885350
0,32495120	0,32582620
0,53637700	0,53725190
0,82397460	0,82484960
Xatolik normasi =0,429108000
a=0,85766913
2 – JADVAL
n=4 h=0,500000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,42187500	-0,42090750
-0,01562500	-0,01465750
0,01562500	0,01659250
0,42187500	0,42284250
Xatolik normasi =1,260288000
n=8 h=0,250000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,66992190	-0,66968000
-0,24414060	-0,24389870
-0,05273438	-0,05249250
-0,00195313	-0,00171125
0,00195313	0,00219500
0,058473438	0,05297625
0,22414060	0,24438250
0,66992190	0,67016380
Xatolik normasi =0,381784500
a=1,7228664
n=16 h=0,125000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,82397460	-0,82391420
-0,53637700	-0,53631650
-0,32495120	-0,32489070
-0,17797850	-0,17791800
-0,08374023	-0,08367977
-0,03051758	-0,03045711
-0,00659180	-0,00653133
-0,00024414	-0,00018367
0,00024414	0,00030461
0,00659180	0,00665227
0,03051758	0,03057805
0,08374023	0,08380070
0,17797850	0,17803900
0,32495120	0,32501160
0,53637700	0,53643740
0,82397460	0,82403500
Xatolik normasi =0,101100900
a=1,9169612
3 – JADVAL
n=4 h=0,500000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,42187500	-0,42078750
-0,01562500	-0,01453750
0,01562500	0,01671250
0,42187500	0,42296250
Xatolik normasi =0,757349100
n=8 h=0,2500000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,66992190	-0,66978590
-0,24414060	-0,24400470
-0,05273438	-0,05259844
-0,00195313	-0,00181719
0,00195313	0,00208906
0,05273438	0,05287031
0,24414060	0,24427660
0,66992190	0,67005780
Xatolik normasi =0,098812190
a=2,653071215
n=16 h=0,125000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
-0,82397460	-0,82395760
-0,53637700	-0,53636000
-0,32495120	-0,32493420
-0,17797850	-0,17796150
-0,08374023	-0,08372324
-0,03051758	-0,03050059
-0,00659180	-0,00657480
-0,00024414	-0,00022715
0,00024414	0,00026113
0,00659180	0,00660879
0,03051758	0,03053457
0,08374023	0,08375723
0,17797850	0,17799550
0,332495120	0,32496820
0,53637700	0,53639390
0,82397460	0,82399160
Xatolik normasi =0,0141561200
a=2,76531661
4 – JADVAL
n=4 h=0,500000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
0,47236650	0,47430150
0,77880080	0,78073580
1,28402500	1,28596000
2,11700000	2,11893500
Xatolik normasi =0,810923300
n=8 h=0,250000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
0,41686200	0,41782950
0,53526150	0,53622900
0,68728930	0,68825680
0,88249690	0,88346440
1,13314800	1,13411600
1,45499100	1,45595900
1,86824600	1,86921300
2,39887500	2,39984300
Xatolik normasi =0,450324100
a=0,8518644711
n=16 h=0,125000000
Aniq yechim	Taqribiy yechim
0,39160560	0,39208940
0,44374730	0,44423110
0,50283160	0,50331530
0,56978290	0,57026660
0,64564850	0,64613230
0,73161560	0,73209940
0,82902910	0,82951290
0,93941310	0,93989680
1,06449400	1,06497800
1,20623000	1,20671400
1,36683800	1,36732200
1,54883000	1,54931400
1,75505500	1,75553800
1,98873700	1,98922100
2,25353500	2,25401900
2,55358900	2,55407300
Xatolik normasi =0,236316400
a=0,935385132