O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

(gruppalashishi).  Bu  kuch  kamayganda  harakat  teskasi  tomonga  bo’riladi 
(razgruppirovanie). 
Qattiq  jismning  burchak  tezligini  o’zgarishi.    Ma’lumki,  yuqoriga 
ko’tarilgan  jism  potentsial  energiyasiga  ega.  Ya’ni,  tushish  davomida  jism  ish 
bajarishi  mumkin.  Potentsial  energiyasi  jismning  og’irligining  balanlikga  bo’lgan 
ko’paytmast  bilan  o’lchanadi.  Aylana  harakatlarda  jism  ko’tarilgan  eng  yuqori 
nuqtada  eng  ko’p  potentsial  energiyaga  ega.  Jism  pastga  tushishi  bilan  potentsial 
energiya kinetik energiyaga aylanadi.  Pastki nuqtada potentsial energiyani hammasi 
sarflanib, kinetik energiya esa eng ko’p bo’ladi. Harakat inertsiya bo’yicha davom 
etganda, energiya og’irlik  kuchini yengish uchun sarflanadi. Gimnast yana yuqori 
ko’tarilganda,  potentsial  energiyasi  ko’payadi.  Kinetik  energiyasi  potentsial 
energiyaga  aylanadi.  Agar  bunda  faqt  og’irlik  kuchi  ta’sir  etganda,  jism    avvalgi 
og’irlikka  ko’tarilar  edi.  Lekin,  bu  vaqtda  havo  qarshiligi  va  ishqalanish  kuchi 
(ayniqsa qo’llarning perekladinada) ta’sir etadi va ish qarshiliklarni yengish uchun 
ish  bajariladi.  Keyinchalik  mexanik  energiya  pasayib,  harakat  to’xtab  qolishi 
mumkin. 
Lekin  sportchi  mashq  bjarganla  u  avvalgidan  ham  balandroq  ko’tarilishi 
mumkin.  Demak,  shu  vaqtda  yana  qo’shimcha  kuch  paydo  bo’ladi  va  uning 
yordamida  yuqoriga  qo’tarilish  mumkin.  Bunda  har  bir  tsikl  davomida  maksimal 
tezlik va energiya miqdori ko’payadi.