O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti

Flavonoidlar. Benzo-u-piron (xromon) hosilasi. Asosida C - C₃C₆ uglevod atomlaridan tarkib topgan fenil-propan-fenil skeleti boigan tabiiy birikmalaming katta gruppasi (katexinlar, leykoantotsianidlar, antotsianlar, flavanonlar, fiavonlar, flavonollar, xalqonlar, auronlar, izoflavonlar va boshqa) hisoblanadi. Flavonoidlar o’simliklar dunyosida keng tarqalgan bolib, asosan, ular gul va barglarda to’planadi. Ular dukkakdoshlar - Fabaceae, astradosh­lar (rnurakkabdoshlar) - Asteraceae (Composite), selderdoshlar (soyabonguldoshlar) - Apiaceae (Umbelliferae), ayiqtovondoshlar - Ranunculaceae, — torondoshlar — Polygonaceae, ra’noguldoshlar —Rosaceae, yasnotkadoshlar (labguldoshlar) -Lamiaceae (Labiatea), rutadoshlar-Rutaceae, choydoshlar- Thaeaceae va boshqa о’simlik oilalari vakillari tarkibida ко‘p uchraydi.
Flavonoidlar rangsiz, sariq yoki zarg’aldoq rangli kristall mod­dalar bo’lib, glikozidlari spirt va qaynoq suvda yaxshi, sovuq suvda yomon eriydi, boshqa organik erituvchilarda erimaydi, aglikonlari organik erituvchilarda yaxshi eriydi.
Flavonoid preparatlari va ularni saqlovchi o’simliklarda tayy­orlangan dori shakllari tibbiyotda vitamin P yetishmasligidan va qon tomirlaming o’tkazuvchanligi buzilishidan kelib chiqadigan va boshqa kasalliklami davolash uchun hamda qon bosimini pasayt­iruvchi, tinchlantiruvchi, o’t haydovchi (jigar va o’t pufagi kasal­liklarida) va siydik haydovchi (buyrak va qovuq toshi kasalliklarida) samarali vosita sifatida qo’llaniladi.
Tioglikozidlar. Aglikonlari tarkibida oltingugurt bo’lib, S-glikozidlarga kirgan. Bulardan sinigrin glikozidini saqlovchi xantal urug’ining dori preparatlari yalig’lanish kasalliklarida (miozit, bronxit, shamollash va boshqa), urug’ va undan tayyorlangan xantal ishtaha ochish uchun ishlatiladi. Bu glikozidlar, ayniqsa, butguldoshlar (krestguldoshlar) oilasining (xantal, xren turi, sholg’om, rediska, salat, jag’-jag’ va boshqalar) urug’i, ildizi va bargi tarkibida ko’p bo’ladi.