O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat tillar pedagogika instituti filologiya fakulteti

O`zbek filologiyasi fanidan o`tiladigan mavzular va ular bo`yicha mashg`ulot turlariga ajratilgan soatlarning taqsimoti

T\r	Fanning bo`limi va mavzusi, ma`ruza mazmuni	Soatlar
		Jami	Ma` ruza	Amaliy	Labora toriya	seminar
	Eng qadimgi adabiyot yodgorliklari	4	2	-		2
	Islomgacha bo`lgan davr adabiyoti	4	2	2		-
	Islom ta`siri ostida yaratilgan adabiyot	4	2	-		2
	XIV-XVI asarlarda ijtimoiy-siyosiy hayot	4	2	2		-
	Navoiy hayoti va ijodi Navoiy lirikasi. «Xamsa»	4	2	-		2
	Bobur hayoti va ijodi Bobur lirikasi. «Boburnoma».	4	2	2		-
	XVI-XVII asr adabiyotining o`ziga xos xusussiyatlari	4	2	2		-
	Qo`qon adabiy muhiti	4	2	-		2
	Xiva adabiy muhiti	4	2	2		-
	Buxoro xonligida adabiy hayot	2	1	-		1
	Jami:	38	19	10		9

	Mavzular	Annotatsiya
.	Qadimgi yozma yodgorliklarda badiiylik.	Mavzuga alohida to‘xtalib, yozma yodgorliklarning tarixiyligi, ahamiyati va yodgorliklardan parchalar keltirib, ularda badiiylik turlari aniqlanadi va tahlil qilinadi.
.	X-XIV asrlar adabiyotining o‘ziga xosligi va ahamiyati.	X-XII asrlarga to‘xtalib ular haqida alohida ma’lumotlar: arablar istilosidan keyingi yuksalish, ularning salbiy va ijobiy ko‘rinishlari yoritiladi va shu yuksalish natijasi o‘laroq XIII-XIV asr boshlari taraqqiyoti haqida to‘xtaladi. Asosan din, falsafa, tasavvuf ilmiy hamda tazkirachilik, g‘azal, turkiy tilning asoslanishi kabi ilmiy-monumental asarlardan biri haqida alohida to‘xtalib, tahlil qilinadi.
.	XIV-XIX asrlar adabiyotining o‘ziga hos xususiyatlari.	Bu davr adabiyoti asosan avvalgi mavzu bilan solishtiriladi. ”Noma” janrning yuzaga kelishi, Rabg‘uziy ijodi, Lutfiy, Navoiy, Bobur, Turdi, Mashrab, Mahmur, Ogahiy, Muqimiy, Furqat kabilar ijodi haqida to‘xtalib, ular orasidagi tavofutlar, davomiylik va an’analar haqida aniq misollar bilan yoritiladi.
5.	XX asr O‘zbek adabiyoti	XX asr adabiyotining jihatlarini yoritishda asosan demokrat shoirlar ijodi va jadidchilik harakati ijodkorlari haqida to‘xtalib, keyingi davrdagi ayrim oqimlar (prolektultchilar, panturkizm va chig‘atoy gurungi kabilar) haqida qisqa ma’lumot beriladi hamda romantizm, realizm kabi adabiyotlar xususiyati asarlar asosida talqin qilinadi.
6.	Mustaqillik davri adabiyoti.	Bu davr adabiyotida ijtimoiy-siyosiy o‘zgarishlar haqidagi asarlar bilan bir qatorda modernizm oqimi va modern asarlardan misol keltirib,tahlil qilinadi.

« O`zbek filologiyasi » FANIDAN MA’RUZA, AMALIY VA SEMINAR MASHG‘ULOTLARIDA O‘QITISH TEXNOLOGIYASI

1- mavzu.

Eng qadimgi adabiyot yodgorliklari.

1.1 Ma’ruza mashg‘ulotini o‘qitish texnologiyasi

Vaqti – 2 soat	Talabalar soni: 30 -60 nafar
O‘quv mashg‘ulotining shakli	Kirish, vizual ma’ruza
Ma’ruza mashg‘ulotining rejasi	1 Eng qadimgi davr o‘zbek adabiyotining O‘rta Osiyo xalqlari adabiyoti bilan bog‘liq holda o‘rganilishi. Xalq og‘zaki ijodi – milliy adabiyotimizning ilk namunasi. Xalq og‘zaki ijodining o‘ziga xos qonuniyatlari. Asotir va afsonalar xalq adabiyotining eng qadimgi turi sifatida. Qadimgi xalq adabiyotining kelajak avlodga yetib kelishiga xizmat qilgan manbalar. Eng qadimgi yozma yodgorliklar: «Avesto», «O‘rxun-Enasoy» bitiklari, «Ta’birnoma», «Irq bitigi» kabilarning milliy adabiyotimiz shakllanishidagi ahamiyati. Turli manbalar orqali yetib kelgan qahramonlik eposlari va ertaklarning milliy-badiiy tafakkurimizdagi o‘rni.
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi	O`zbek adabiyoti kursining predmeti va tadqiq manbai, uning « O`zbek adabiyoti »ning boshqa bo‘limlari bilan aloqasi to‘g‘risidagi bilimlarni hamda to‘liq tasavvurni shakllantirish
Pedagogik vazifalar: Xalq og‘zaki ijodi – milliy adabiyotimizning ilk namunasi ekanligini izoxlaydi; - O`zbek adabiyotining boshqa fanlar bilan aloqasini tushuntiradi; - shaqliy va mazmuniy vositalarni tushuntiradi;	O‘quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Xalq og‘zaki ijodi – milliy adabiyotimizning ilk namunasi ekanligini izoxlaydi; - O`zbek adabiyotining boshqa fanlar bilan aloqasini tushuntiradi; - shaqliy va mazmuniy vositalarni tushuntiradi; - Eng qadimgi yozma yodgorliklar: «Avesto», «O‘rxun-Enasoy» bitiklari, «Ta’birnoma», «Irq bitigi» kabilarning milliy adabiyotimiz shakllanishidagi ahamiyati. haqida fikr yuritadi.
O‘qitish uslubi va texnikasi	Vizual ma’ruza, blits-so‘rov, bayon qilish, klaster texnikasi
O‘qitish vositalari	Ma’ruzalar matni, proektor, ko‘rgazmali materiallar
O‘qitish shakli	Jamoa, guruh va juftlikda ishlash
O‘qitish shart-sharoiti	Proektor, kompyuter bilan Jihozlangan auditoriya

Ma’ruza mashg‘ulotining texnologik kartasi

Bosqichlar, vaqti	Faoliyat mazmuni
	O‘qituvchi	Talaba
1-bosqich. Kirish(10 min.)	1.1. Mavzu, uning maqsadi, o‘quv mashg‘ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.	1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2-bosqich. Asosiy (60 min).	2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun tezkor savol-javob utkazadi. - Qahramonlik eposi nima - O`rta Osiyo eposlar vatani ekanligi haqida gapiring - Sharq epik adabiyotining mashhur qahramonlari Rustam, Siyovush, Afrosiyob haqidagi afsonalarning dastavval O`rta Osiyo xalqlari orasida tug`ilganligi haqida -Qadimgi qahramonlik eposining yunon manbalari orqali yetib kelgan namunalari: «To`maris», «Shiroq», «Zarina va Striangiya», «Zariadr va Odatida» qissalari haqida umumiy ma`lumot bering -Yozma yodgorliklar «Avesto» zardushtiylik dinining muqaddas kitobi ekanligi haqida asarning adabiy, ilmiy, tarixiy ahamiyati. 2.2. O‘qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda ma’ruzani bayon etishda davom etadi. Sharq epik adabiyotining mashhur qahramonlari Rustam, Siyovush, Afrosiyob haqidagi afsonalarning dastavval O`rta Osiyo xalqlari orasida tug`ilganligi Qadimgi qahramonlik eposining yunon manbalari orqali yetib kelgan namunalari: To`maris», «Shiroq», «Zarina va Striangiya» qissalari haqida haqida ma’lumot beradi. 2.3. Eng qadimgi yozma yodgorliklar: «Avesto», «O‘rxun-Enasoy» bitiklari, «Ta’birnoma», «Irq bitigi»to‘g‘risidagi taqdimotni namoyish etadi. 2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi.	2.1.Eshitadi. O’ylaydi, javob beradi. Navbat Bilan bir-birlarini takrorlamay atamalarni aytadi. Javob beradi vat ugri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muxokama qiladi. Savollar berib, asosiy joylarini yozib oladi. 2.3. eslab koladi, yozadi.Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rifni yozib oladi, misollar keltiradi.
3-bosqich. Yakuniy (10 min.)	3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. Faol ishtirok etgan talabalarni ragbatlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: « Eng qadimgi yozma yodgorliklar » So‘ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.	3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi. 3.2. Topshiriqni yozib oladi.